Το κόστος προετοιμασίας επηρεάζει την κοινωνική ταυτότητα των εισακτέων
Του Αποστολου Λακασα
Η οικονομική αφαίμαξη της ελληνικής οικογένειας ως προαπαιτούμενο για την επιτυχία των υποψηφίων στα ΑΕΙ (οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα) «και μάλιστα σε μια καλή σχολή», αποτυπώνεται εν πολλοίς στην «κοινωνική ταυτότητα» των επιτυχόντων.
Σαφώς, όσοι προέρχονται από οικογένειες «κατεχόντων», διαθέτουν ισχυρό προβάδισμα εισαγωγής και είναι ενδεικτικό ότι ολοένα αυξάνεται ο αριθμός επιτυχόντων με γονείς που κατέχουν υψηλή επαγγελματική θέση, όπως μειώνεται ο αριθμός εκείνων π.χ. με γονείς γεωργούς ή εργάτες.
Μεγάλο κόστος
Τα στοιχεία του Κέντρου Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ δείχνουν ότι περίπου 450 εκατ. ευρώ δίνουν οι ελληνικές οικογένειες για την προετοιμασία των παιδιών πριν από τις πανελλαδικές εξετάσεις. Οι γονείς διαθέτουν κατά μέσον όρο 7.250 ευρώ για την διετία Β΄ – Γ΄ Λυκείου, τότε δηλαδή που εντείνεται η φροντιστηριακή υποστήριξη.
Ειδικότερα, από τα στοιχεία έρευνας του κ. Νίκου Γεωργιάδη, διδάκτορα στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Αθηνών (η οποία βασίστηκε σε στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας), προκύπτουν τα ακόλουθα:
– Καταγράφεται σαφής μείωση στο ποσοστό των εισακτέων που δήλωσαν ότι το επάγγελμα του πατέρα τους είναι τεχνίτης. Ενώ το 2000 το 16,04% όσων εισήχθησαν σε ΑΕΙ ήταν από τη συγκεκριμένη επαγγελματική κατηγορία γονέα, το 2006 το ποσοστό μειώθηκε στο 13,15%.
– Το ίδιο συμβαίνει και με τους εισακτέους, οι οικογένειες των οποίων απασχολούνται στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Το 2000, το ποσοστό τους επί του συνόλου ήταν 5,01%, ενώ μία εξαετία αργότερα, έστω και λίγο, μειώθηκε στο 4,81%.
– Στον αντίποδα, μεγάλη είναι η αύξηση των εισακτέων που δήλωσαν ότι ο πατέρας τους απασχολείται σε θέση ανώτερου στελέχους. Από 1,45% επί του συνόλου των επιτυχόντων στα ΑΕΙ το 2000, το ποσοστό τους έφτασε στο 2,75% το 2006.
– Το ποσοστό των εισακτέων με πατέρα επιστήμονα – ελεύθερο επαγγελματία μειώθηκε από 28,48% το 2000 σε 25,31% το 2006. Η μείωση αυτή εξηγείται από το γεγονός ότι αυξήθηκαν τα ποσοστά των νέων με πατέρα υπάλληλο γραφείου και απασχολούμενο στον τομέα των υπηρεσιών -επαγγελματικές κατηγορίες στις οποίες μεγάλο τμήμα των εργαζομένων κατέχουν πανεπιστημιακό τίτλο. Ενδεικτικά, η κατηγορία των υπαλλήλων γραφείου αύξησε το μερίδιό της από 18,32% σε 19,26% και των εργαζομένων στον τομέα των υπηρεσιών από 9,86% σε 10,64%. Το ίδιο συνέβη με τους τεχνολόγους (από 7,26% σε 9,47%).
Το μορφωτικό επίπεδο
– Αυξητική είναι η τάση των επιτυχόντων που έχουν πατέρα κάτοχο μεταπτυχιακού τίτλου (από 4,99% σε 6%) σε αντίθεση με την κατηγορία των εισακτέων με πατέρα απόφοιτο Δημοτικού (από 16,82% το 2000 σε 11,11% το 2006). Η μεγάλη μείωση του ποσοστού των υποψηφίων με πατέρα απόφοιτο Δημοτικού καταδεικνύει την υψηλή συσχέτιση του εκπαιδευτικού επιπέδου της οικογένειας με τις επιλογές των παιδιών. Βέβαια, η τάση αυτή σχετίζεται σαφώς και με την μείωση όσων εγκαταλείπουν τις σπουδές τους πρόωρα (η εξαετία σύγκρισης, 2000 – 2006, αποτελεί μία εκπαιδευτική «φουρνιά»).
Παιδαγωγικά με στόχο το Δημόσιο
Είναι σαφής ο προσανατολισμός των υποψηφίων ΑΕΙ από τα μεσαία και ανώτερα οικονομικά στρώματα προς τον δημόσιο τομέα, όπως καταγράφεται τα τελευταία χρόνια.
Αυτό προκύπτει από τον αριθμό των υποψηφίων που έχουν ως πρώτη προτίμηση τα πλέον περιζήτητα τμήματα των τελευταίων χρόνων, δηλαδή τα Παιδαγωγικά, που εξασφαλίζουν άμεσα μία θέση στη δημόσια πρωτοβάθμια εκπαίδευση.
Το 2006, στις δύο πρώτες θέσεις στην κατάταξη των σχολών με τις περισσότερες δηλώσεις ήταν τα Παιδαγωγικά Τμήματα των Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και Αθηνών (με 2.223 και 2.016 δηλώσεις αντίστοιχα).
Ειδικότερα, η επιλογή των Παιδαγωγικών γίνεται από ολοένα και περισσότερους υποψηφίους από τα μεσαία και ανώτερα οικονομικά στρώματα. Ενδεικτικό είναι ότι το ποσοστό των εισακτέων στα Παιδαγωγικά Τμήματα με πατέρα επιστήμονα από 18,28% επί του συνόλου που ήταν το 2000 εκτινάχθηκε στο 25,98% το 2006. Αποτέλεσμα είναι οι «έχοντες» να «κόβουν θέση» από τους ασθενέστερα οικονομικά υποψηφίους.
Ετσι, αν και το όνειρο της επαγγελματικής εξασφάλισης στο Δημόσιο ήταν πάντα ισχυρό στα χαμηλά οικονομικά στρώματα, η επιτυχία των υποψηφίων μειώνεται. Ενδεικτικά, το ποσοστό των επιτυχόντων με πατέρα τεχνίτη από 19,94% επί του συνόλου που ήταν το 2000 μειώθηκε σε 13,66% μία εξαετία αργότερα.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_18/04/2009_311383