Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών (ΕΜΠ)

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ

Στο Ε.Μ.Π. από το 1982 λειτούργησε επί 17 χρόνια το Γενικό Τμήμα αποτελούμενο από 4 Τομείς (Φυσικής, Μαθηματικών, Μηχανικής, Ανθρωπιστικών Σπουδών και Δικαίου), με συνολικό αριθμό 120 μελών Δ.Ε.Π.. Το Γενικό Τμήμα στήριζε εκπαιδευτικά το σύνολο των Τμημάτων ειδικότητας του Ε.Μ.Π. στα βασικά μαθήματα (Φυσική, Μαθηματικά, Μηχανική, Ανθρωπιστικές Επιστήμες), καθώς επίσης και ένα σύνολο μαθημάτων επιλογής που παρέχονταν στα υπόλοιπα Τμήματα του Ε.Μ.Π. Στη διάρκεια της λειτουργίας του Γενικού Τμήματος αναπτύχθηκαν σημαντικές ερευνητικές περιοχές στα γνωστικά αντικείμενα των Τομέων του. Οργανώθηκαν επίσης συστηματικές μεταπτυχιακές σπουδές σε 4 κλάδους (Φυσική, Μαθηματικά, Μηχανική, Φιλοσοφία) από τη δεκαετία 1980-90, προϋπήρξαν δηλαδή των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, στα πλαίσια των οποίων εκπονήθηκε και ολοκληρώθηκε ένας μεγάλος αριθμός διδακτορικών διατριβών.

Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ Σ.Ε.Μ.Φ.Ε.

Κίνητρο για την ίδρυση της Σ.Ε.Μ.Φ.Ε. υπήρξε η διεθνής εμπειρία από τη λειτουργία Τμημάτων με την επωνυμία “Engineering Mathematics”, “Engineering Physics” ή, συνηθέστερα, “Applied Mathematical and Physical Sciences” – επωνυμία που επελέγη για τη Σχολή. Με την ίδρυση της Σ.Ε.Μ.Φ.Ε. ως αυτόνομης Σχολής, το Ε.Μ.Π. αναγνώρισε το γεγονός ότι τουλάχιστον από τον 19ο αιώνα, η τεχνολογία αναπτύσσεται σε ολοένα και στενότερη διασύνδεση με τις βασικές επιστήμες. Το γεγονός αυτό αντικατοπτρίζεται στην παράδοση Ευρωπαϊκών και Αμερικανικών Τεχνολογικών Ιδρυμάτων διεθνούς κύρους, (όπως η Ecole Polytechnique και το California Institute of Technology), αλλά και διαπιστώνεται με την εξέταση της φύσης των ερευνητικών προβλημάτων σε σύγχρονους τομείς αιχμής. Η βιοτεχνολογία και η βιοϊατρική, η πληροφορική και η ρομποτική, η ανάπτυξη νέων υλικών και νανοδιατάξεων, η γνωσιακή επιστήμη, τα χρηματοοικονομικά κ.λπ., απαιτούν ερευνητές που συνδυάζουν την άρτια εκπαίδευση στις βασικές επιστήμες με τη δεξιότητα επίλυσης τεχνολογικών προβλημάτων και την έφεση για διεπιστημονική συνεργασία. Πρόοδος σε πολλούς σύγχρονους τεχνολογικούς κλάδους αναμένεται να επέλθει από τη μερική υπαγωγή σύνθετων προβλημάτων στις βασικές επιστήμες. Αρκεί κανείς να σκεφτεί ερευνητικές περιοχές όπως η επίλυση μη γραμμικών διαφορικών εξισώσεων, οι κβαντικοί υπολογισμοί, η θεωρία αλγορίθμων, οι απεικονιστικές μέθοδοι στην ιατρική κ.α

Με βάση λοιπόν την αυξανόμενη απαίτηση του ερευνητικού και τεχνολογικού τομέα για πτυχιούχους άρτια εκπαιδευμένους στις βασικές επιστήμες, μετά από συστηματική μελέτη και εφαρμογή διεθνών προτύπων και αντίστοιχων προγραμμάτων σπουδών, και εξ αιτίας της σημαντικής εκπαιδευτικής και ερευνητικής δραστηριότητας που αναπτύχθηκε στο Τμήμα αυτό, στις αρχές της δεκαετίας του 90 ξεκίνησε μια συστηματική συζήτηση για τη μετεξέλιξη του Γενικού Τμήματος σε Τμήμα υποδοχής φοιτητών.

Η ύπαρξη σημαντικού αριθμού διδασκόντων, η υλικοτεχνική υποδομή και η άμεση συνεργασία με τα υπόλοιπα Τμήματα του Ε.Μ.Π. αποτέλεσαν συστατικά στοιχεία για τη δυνατότητα δημιουργίας ενός αυτόνομου Τμήματος που να θεραπεύει τις βασικές επιστήμες (Φυσική και Μαθηματικά και Μηχανική με έμφαση στις εφαρμογές) και να χορηγεί δίπλωμα σε φοιτητές που φοιτούν αποκλειστικά σε αυτό. Στα τέλη της δεκαετίας του 90 η συζήτηση αυτή επεκτάθηκε στα υπόλοιπα Τμήματα του Ε.Μ.Π., και μετά την ολοκλήρωσή της στη Σύγκλητο του Ιδρύματος κατέληξε στη διαμόρφωση μιας τελικής πρότασης για τη δημιουργία Τμήματος Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών (ΤΕΜΦΕ), η σημερινή Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών (ΣΕΜΦΕ).

Η Σχολή λειτούργησε για πρώτη φορά το ακαδημαϊκό έτος 1999-2000. Σήμερα αριθμεί 130 μέλη Δ.Ε.Π., υποστηρίζεται από 44 Διοικητικούς Υπαλλήλους, 11 μέλη Ε.Τ.Ε.Π., 11 μέλη Ε.Ε.Δ.Ι.Π., έχει 1.600 προπτυχιακούς φοιτητές, 450 μεταπτυχιακούς φοιτητές και 183 υποψήφιους διδάκτορες. Στη Σ.Ε.Μ.Φ.Ε. ανήκουν οι Τομείς:

Το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών της ΣΕΜΦΕ

Κεντρικός στόχος του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών της ΣΕΜΦΕ είναι η απόκτηση, από τους φοιτητές, του κατάλληλου επιστημονικού υποβάθρου στα Μαθηματικά, τη Φυσική και τη Μηχανική, προκειμένου να είναι σε θέση, μετά την επιλογή Κατεύθυνσης Σπουδών (στο 5ο εξάμηνο), να ολοκληρώσουν τον σχηματισμό της επιστημονικής τους φυσιογνωμίας, με εκείνα τα επιστημονικά εργαλεία, τις γνώσεις και τις ικανότητες, που θα τους επιτρέπουν, μετά την αποφοίτησή τους, να ασχοληθούν με την μελέτη, την οργάνωση και την υλοποίηση, σύνθετων επιστημονικών και τεχνολογικών εφαρμογών, τόσο της Κατεύθυνσής τους (Μαθηματικού Εφαρμογών, ή, Φυσικού Εφαρμογών, όπως περιγράφονται, αντίστοιχα, στις παραγράφους 1.α και 1,β του Πρ. Διατάγματος 199, Αρ. Φ. 226, 14/9/07, που αναφέρεται στην Επαγγελματική Κατοχύρωση τον Διπλωματούχων της ΣΕΜΦΕ), όσο και διεπιστημονικών προβλημάτων στην επίλυση των οποίων οι απόφοιτοι της Σχολής θα μπορούν να λειτουργήσουν ως ο συνδετικός κρίκος για την αποδοτική συνέργεια διαφορετικών επιστημονικών κλάδων

Στα πρώτα τέσσερα εξάμηνα των σπουδών στη Σχολή παρέχονται οι βασικές γνώσεις Μαθηματικών, Φυσικής, Μηχανικής και Πληροφορικής. Προσφέρονται επίσης μαθήματα Φιλοσοφίας, Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, Οικονομικών Επιστημών, Δικαίου και Ξένων Γλωσσών.

Από το πέμπτο εξάμηνο, οι φοιτητές επιλέγουν μια από τις ακόλουθες δυο κατευθύνσεις:

Η επιλογή της Κατεύθυνσης γίνεται μετά από δύο έτη συστηματικής έκθεσης σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα και, επομένως, μπορεί να είναι προϊόν ώριμης και τεκμηριωμένης σκέψης. Οι δύο Κατευθύνσεις διαχωρίζονται, με διαφορετικά μαθήματα ειδικότητας η κάθε μία. Ο αριθμός των κατ’ επιλογή υποχρεωτικών μαθημάτων αυξάνει σταδιακά από το 5ο μέχρι το 9ο εξάμηνο. Σε κάθε μία από τις δύο Κατευθύνσεις, οι φοιτητές είναι υποχρεωμένοι να επιλέξουν δύο από τις Ροές που προσφέρει η αντίστοιχη Κατεύθυνση, όπως περιγράφονται στη συνέχεια. Η επιλογή αυτή δίνει τη δυνατότητα στο φοιτητή και στις δύο Κατευθύνσεις, να αποκτήσει εμβάθυνση σε συγκεκριμένες επιστημονικές περιοχές.

Στην κατεύθυνση του Μαθηματικού Εφαρμογών, εκτός του βασικού μαθηματικού υπόβαθρου που αποκτούν οι φοιτητές, δίνεται έμφαση και στην Μαθηματική Μοντελοποίηση, τα Υπολογιστικά Μαθηματικά, την Εφαρμοσμένη Στατιστική, τις Στοχαστικές Διαδικασίες, τα Οικονομικά Μαθηματικά, την Υπολογιστική Μηχανική και τις εφαρμογές της Μηχανικής.

Η κατεύθυνση του Μαθηματικού Εφαρμογών περιλαμβάνει τις παρακάτω ροές:

Στην κατεύθυνση του Φυσικού Εφαρμογών δίνεται έμφαση σε τεχνολογίες αιχμής όπως νέα Τεχνολογικά Υλικά, Οπτοηλεκτρονική και Λέιζερ, Ηλεκτρονική Φυσική, Πυρηνική Φυσική, Φυσική Υψηλών Ενεργειών, Φυσική Συμπυκνωμένης ύλης, Βιοϊατρικές εφαρμογές της Φυσικής, Υπολογιστική και Θεωρητική Φυσική.

Η κατεύθυνση του Φυσικού Εφαρμογών περιλαμβάνει τις παρακάτω ροές:

Και οι δύο κατευθύνσεις υποστηρίζονται από Εργαστήρια Φυσικής και Μηχανικής, που λειτουργούν ήδη επί σειρά ετών καλύπτοντας τις εκπαιδευτικές ανάγκες όλων των Σχολών ειδικότητας Μηχανικών του ΕΜΠ. Ορισμένα από αυτά έχουν παράλληλα αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς με τη βιομηχανία, υλοποιώντας ειδικευμένα προγράμματα πρότυπων δοκιμών και ευρέος φάσματος υπηρεσίες προς το Δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Υποστήριξη παρέχεται επίσης από τα Εργαστήρια Υπολογιστών της Σχολής.

Προσφέρονται, επίσης, κατ’ επιλογήν μαθήματα στα Παιδαγωγικά και στη Διδακτική των Μαθηματικών και τη Διδακτική της Φυσικής, για τους φοιτητές που ενδιαφέρονται για τον χώρο της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Στο Πρόγραμμα Σπουδών εντάσσεται ως θεσμοθετημένη διαδικασία εκπαίδευσης η Πρακτική Άσκηση των φοιτητών, δίμηνης διάρκειας κατ’ ελάχιστο, η οποία πραγματοποιείται σε εταιρείες, οργανισμούς, ιδρύματα., κ.λπ. ώστε οι φοιτητές να αποκτήσουν εμπειρία εργασιακών χώρων.

Η εκπόνηση Διπλωματικής Εργασίας, στο 10ο εξάμηνο των Σπουδών, είναι υποχρεωτική για την απόκτηση του Διπλώματος.

Ο συνολικός αριθμός μαθημάτων για την απόκτηση του πτυχίου είναι 58 (για την Κατέυθυνση Μαθ. Εφαρμογών), και 58 (για την Κατεύθυνση Φυσ. Εφαρμογών).

Μετά τη ΣΕΜΦΕ τί;

Η  Σχολή, με αίσθημα ευθύνης απέναντι στους φοιτητές και διπλωματούχους της, διεκδίκησε και διεκδικεί τα ακαδημαϊκά και επαγγελματικά δικαιώματα των διπλωματούχων της. Στις προσπάθειές της ενώθηκαν όλες οι συνιστώτες της Σχολής, διδάσκοντες-φοιτητές-διπλωματούχοι και τις στήριξε διαχρονικά η πολυτεχνειακή κοινότητα με αποφάσεις των διοικητικών οργάνων του Ιδρύματος. Μερικά παραδείγματα για την επαγγελματική κατοχύρωση των αποφοίτων μας:

1. Τον Σεπτέμβριο του 2007 υπεγράφη το Προεδρικό Διάταγμα για την «Επαγγελματική κατοχύρωση των διπλωματούχων της Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου», ΠΔ 199 (ΦΕΚ Τεύχος πρώτο, Αρ. Φύλλου 226, 14 Σεπτεμβρίου 2007), στο οποίο περιγράφονται οι περιοχές δυνατότητας ανάπτυξης δραστηριοτήτων των διπλωματούχων μας, με βάση τα επιστημονικά τους εφόδια

Στο Προεδρικό Διάταγμα 199/2007, το οποίο υπήρξε προϊόν ακαδημαϊκού διαλόγου και ενεκρίθη από το Συμβούλιο Ανώτατης Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΣΑΠΕ)- όργανο στο οποίο συμμετέχουν οι Πρυτάνεις όλων των Πανεπιστημίων και Πολυτεχνείων της χώρας και εκπρόσωποι επιστημονικών φορέων- αφενός καθορίζεται η φυσιογνωμία της Σχολής και αφετέρου περιγράφονται τα επαγγελματικά δικαιώματα των διπλωματούχων μας

2. Με βάση το Προεδρικό Διάταγμα των επαγγελματικών δικαιωμάτων για τους διπλωματούχους μας, όπου καταγράφεται ότι μπορούν να εργαστούν ως καθηγητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ψηφίστηκε ο Νόμος 3687/2008, δηλαδή συμπληρώθηκε ο νόμος του 1985, που προφανώς δεν μπορούσε να περιλαμβάνει τη ΣΕΜΦΕ αφού η Σχολή ιδρύθηκε το 1999, ώστε οι διπλωματούχοι μας να λαμβάνουν μέρος στον ΑΣΕΠ Εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

3. Μια άλλη επαγγελματική διέξοδος για τους αποφοίτους της ΣΕΜΦΕ είναι αυτή του Φυσικού Ιατρικής. Για να κατοχυρωθεί και αυτή η δυνατότητα για τους αποφοίτους μας, η Σχολή μερίμνησε για την  τροποποίηση της μέχρι τότε ισχύουσας Υπουργικής Απόφασης με θέμα: «Καθορισμός προσόντων για την επαγγελματική απασχόληση των Φυσικών Νοσοκομείων» που είχε δημοσιευθεί στο ΦΕΚ Β 280–1983 (πολύ πριν ιδρυθεί η ΣΕΜΦΕ). Έτσι, το 2009 δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ (τεύχος Β’, αρ. φύλλου 532) η σχετική τροποποίηση που συμπεριέλαβε και τους αποφοίτους της ΣΕΜΦΕ στους έχοντες τα προαπιτούμενα βασικά προσόντα για την επαγγελματική απασχόληση ως «Φυσικοί Νοσοκομείων». Σημειώνουμε ότι πλέον ικανός αριθμός αποφοίτων μας είναι σήμερα κάτοχοι της άδειας άσκησης επαγγέλματος «Φυσικού Νοσοκομείων», κατόπιν επιτυχών εξετάσεων  στο ΥΥΚΑ, καθώς και μέλη της ΕΦΙΕ.

4. Η Σχολή έχει  προχωρήσει σε πολύχρονες προσπάθειες για την ένταξη των διπλωματούχων της στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ).  Οι ενέργειές της έτυχαν της ομόφωνης έγκρισης της επιστημονικής επιτροπής που δημιουργήθηκε με απόφαση της Πρυτανείας του ΕΜΠ και απαρτιζόταν από διακεκριμένους επιστήμονες από όλες τις Σχολές του Ιδρύματος (2009), ενώ η επίσης ομόφωνη απόφαση της Σχολής  εγκρίθηκε από τη Σύγκλητο του ΕΜΠ (6-2-2009) και εστάλη από τον Πρύτανη του ΕΜΠ στο ΤΕΕ το αίτημα της ΣΕΜΦΕ για την ένταξη των διπλωματούχων της στο ΤΕΕ, σε νέα ειδικότητα,  που έχει την καθολική υποστήριξη του Ιδρύματος, αν και έχει κατά καιρούς απασχολήσει τα όργανα διοίκησης του ΤΕΕ δεν έχει γίνει ακόμη αποδεκτό.

5. Στο χώρο αυτό παρατίθεται επίσης η μελέτη «Οι Απόφοιτοι της Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών 2002 – 2004 στην αρχή της σταδιοδρομίας τους. Σπουδές – Εργασία» που είχε εκπονηθεί το Νοέμβριο του 2007 από τη Σχολή σε συνεργασία με το Γραφείο Διασύνδεσης του Ιδρύματος και η οποία αναδεικνύει τη δυναμική πορεία των πρώτων διπλωματούχων μας σε διάφορους τομείς. Η μελέτη αυτή έδειξε ότι οι διπλωματούχοι μας απασχολούνται με αξιώσεις στον επαγγελματικό στίβο και είναι ανταγωνιστικοί σε πλήθος κλάδων συναφών με τα εφόδια τους, παρ’ όλο που η Σχολή εκείνη την εποχή, μη όντας μία από τις παραδοσιακές σχολές του Πολυτεχνείου, δεν είχε ακόμη επαρκή αναγνωρισιμότητα στον εργασιακό χώρο. Επίσης καταγράφει λαμπρές επιτυχίες των διπλωματούχων μας στον ακαδημαϊκό χώρο διεθνώς. Σήμερα εκπονείται  από τον ίδιο φορέα αντίστοιχη μελέτη για την επικαιροποίηση των συμπερασμάτων.

6. Η δυναμική πορεία της ΣΕΜΦΕ και των διπλωματούχων μας στους διάφορους τομείς που δραστηριοποιούνται, όπως για παράδειγμα στον επαγγελματικό στίβο, στην εκπαίδευση, στην έρευνα, στον ακαδημαϊκό χώρο κ.ά, στην Ελλάδα και διεθνώς, κατεγράφη θετικά και στην έκθεση εξωτερικής αξιολόγησης της Σχολής, τον Σεπτέμβρη του 2013.