ΜATTER OF CLASS 16.01.2018 ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 16.01.2018 : 16:33
Ποιος θα μας εκπαιδεύσει στην τεχνητή νοημοσύνη;
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΖΟΠΟΥΝΙΔΗΣ
Τον τελευταίο καιρό πολλά άρθρα έχουν αναφερθεί στις εξελίξεις της τεχνητής νοημοσύνης, της τεχνολογίας και της πληροφορικής και των συνεπειών της στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου. Σε πρόσφατο άρθρο μας (Αλγοριθμοκρατία: Το αύριο απέναντι στις μηχανές, Πολυτεχνείο Κρήτης ), αναφερθήκαμε αναλυτικά σε θέματα που μπορούν να θεωρηθούν απειλές αλλά και ως ευκαιρίες για την καλυτέρευση της ζωής των ανθρώπων. Ακόμη, οι εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας και της πληροφορικής δημιούργησαν επιχειρήσεις – γίγαντες οι οποίες μπορούν να αναμετρηθούν και με κράτη. Είναι οι λεγόμενες GAFAM (Google – Apple – Facebook – Amazon – Microsoft) οι οποίες είναι έτοιμες να αναλάβουν τον έλεγχο του πλανήτη. Μερικά στατιστικά στοιχεία για τις δραστηριότητές των εταιριών αυτών είναι τα ακόλουθα: κεφαλαιοποίηση στο χρηματιστήριο σε δολάρια: Apple: 871 δις., Google: 709 δις., Microsoft: 645 δις., Amazon: 531 δις., Facebook: 522 δις. Το Facebook υπολογίζει 2 δις χρήστες ενεργούς κάθε μήνα. Το 90% των υπολογιστών χρησιμοποιεί το σύστημα εκμετάλλευσης της Microsoft.
Πέρα όμως από τις επιδόσεις τους και τη διευκόλυνση στην καθημερινότητα στη ζωή των ανθρώπων, δημιουργούν διάφορα σημαντικά προβλήματα που απειλούν τη δημοκρατία των πολιτών. Μερικά από αυτά είναι η παραποίηση του δημόσιου διαλόγου, ο μη σεβασμός στην ιδιωτική ζωή, ιδιωτικοποίηση του ίντερνετ, οι αρπακτικές πρακτικές, ο ασφυκτικός κλοιός στην κουλτούρα, τα εμπόδια στην καινοτομία , η κατάχρηση της κυριαρχικής θέσης που κατέχουν, η βελτιστοποίηση της επιθετικής φορολογικής πολιτικής τους και η απειλή της δημοκρατίας (αλγοριθμοκρατία).
Οι νέοι «κυρίαρχοι» του κόσμου προκαλούν φόβο: Larry Page (Alphabet/Google), Tim Cook (Apple), Mark (Zuckerberg (Facebook, Instagram, WhatsApp), Jeff Bezos (Amazon) και Satya Madella (Microsoft). Το ερώτημα, λοιπόν, που τίθεται είναι αν η ανθρωπότητα μπορεί να κρατήσει τα θετικά της νέας τεχνολογίας και να απομακρύνει τις κακές συνέπειες από τη χρήση των δραστηριοτήτων των παραπάνω γιγάντων.
Τεχνολογικές εξελίξεις στην καθημερινότητα
Όπως αναφέρει ο Luc de Brabandere στο πρόσφατο βιβλίο του «homo informatix» (Εκδ. Le Pommier, 2017), συνήθως οι άνθρωποι ξεχνούν εύκολα. Χωρίς τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, το Γαλιλαίο, ο Bill Gates ή ο Larry Page δε θα έφταναν στις σημαντικές τους επιτυχίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ευφυΐα των πρώτων δημιούργησε τις συνθήκες για τις κατακτήσεις των δεύτερων. Η μοντέρνα πληροφορική θεωρείται ένας ποταμός στον οποίο καταλήγουν δύο παραπόταμοι: τα Μαθηματικά και η Λογική. Για το συγγραφέα δεν υπάρχει τεχνητή ευφυΐα, αλλά ανθρώπινη ευφυΐα η οποία ορίζεται ως μια διαδικασία, μια σταθερή εναλλαγή μεταξύ του εξωτερικού περιβάλλοντος και του εγκεφάλου του ανθρώπου που προσαρμόζεται, αφομοιώνει και μετά ενσωματώνει το αποτέλεσμα της προσαρμογής του. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Γάλλος μαθηματικός Stephane Mallat που γράφει ότι «intelligence non artificielle» (Le Monde, Science et Medecine, 27/12/2017, σελ. 8).
Η χρήση της μοντέρνας πληροφορικής μπορεί τα επόμενα – κοντινά χρόνια να οδηγήσει για πολλούς επιστήμονες στην εξαφάνιση πραγμάτων και συνηθειών για πάντα. Μερικά από αυτά μπορεί να είναι τα κλειδιά (παραδείγματα: δωμάτια ξενοδοχείων, αυτοκίνητα, smartphone), οι υπάλληλοι από τα fast-foods (McDonald’s προετοιμάζει φαγητά που μπορούν να επιλέγουν αυτόματα οι καταναλωτές), το πεντάλ του συμπλέκτη (στις ΗΠΑ το 90% των αυτοκινήτων έχουν αυτόματο κιβώτιο, Ελβετία: 20%, Γαλλία μόνο 5%), το γραμματοκιβώτιο, τα μετρητά, τα CD, τα αυτοκίνητα με βενζίνη (η Διεθνής Εταιρεία Ενέργειας προβλέπει ότι 200 εκατ. Αυτοκίνητα μέχρι το 2020 θα είναι ηλεκτρικά), οι πλαστικές σακούλες, ο κωδικός πρόσβασης (κάθε άτομο χρησιμοποιεί σήμερα κατά μέσο όρο 20 κωδικούς πρόσβασης σε καθημερινή βάση. Με τη βελτίωση των βιομετρικών πιστοποιήσεων, την αναγνώριση του προσώπου και άλλων τεχνολογιών όπως, Trust API, θα επέλθει η τελική κατάργηση των κωδικών πρόσβασης), τα κουτιά διαδικτύου (σε 5-10 χρόνια θα υπάρχει ένα “Livebox” που θα είναι ένα “non-box” για τις χρήσης του διαδικτύου).
Συμπερασματικά, ο άνθρωπος – καταναλωτής – χρήστης πρέπει να είναι κυρίαρχος όλων αυτών των τεχνολογιών και το εκπαιδευτικό του σύστημα να συνεισφέρει στην ολοκληρωμένη μόρφωσή του. Οι επιστήμες βοηθούν τον άνθρωπο στη δημιουργικότητα και στον τρόπο σκέψης, ενώ οι υπολογιστές και τα ρομπότ (humanoid) μπορούν να τον βοηθήσουν σε καθημερινές «γνωστές» δραστηριότητες καλύτερης διαβίωσης.
Ο κ. Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης είναι καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης, Ακαδημαϊκός στη Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών της Ισπανίας και τη Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων και Distinguished Research Professor στο Audencia Business School.