Πώς θα αλλάξει το πανεπιστήμιο

Το περιεχόμενο που βλέπετε έχει δημοσιευθεί πριν 2 έτη . Παρακαλούμε να λάβετε υπόψη τον χρόνο δημοσίευσής του και το ενδεχόμενο ότι όσα αναγράφονται σε αυτό να μην ισχύουν ή να έχουν τροποποιηθεί.

Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ – 25/11/2021 (σελ. 17)

Πώς θα αλλάξει το πανεπιστήμιο

Του Ηλία Κανέλλη

Ολο το χρόνο συζητάμε για ανεπάρκειες και προβλήματα στα πανεπιστήμια – αλλά όταν έρχεται η ώρα της διόρθωσης, αρχίζει η γκρίνια: για ποιο λόγο να γίνουν μεταρρυθμίσεις, τι ανάγκη έχουμε νέο νόμο; Διαβάζοντας τις σχετικές απόψεις καθηγητών και ενός φοιτητή, που δημοσιεύτηκαν χθες στα «ΝΕΑ», έχεις την εντύπωση ότι όλα είναι καλά καμωμένα, ότι τα πανεπιστήμια φυσάνε κι ότι το μόνο πρόβλημα είναι η «υλικοτεχνική υποδομή»: «στον καθρέφτη σου κοιτιέσαι κι από μόνος αγαπιέσαι». Τι θέλουν λοιπόν και τα σκαλίζουν εκεί στην κυβέρνηση και προσπαθούν να φέρουν μια ανανεωμένη εκδοχή του νόμου Διαμαντοπούλου, που στη συνέχεια καταλύθηκε με δόσεις, αρχίζοντας επί υπουργίας Αρβανιτόπουλου και καταλήγοντας επί υπουργίας Γαβρόγλου;

Η θέση ότι όλα πάνε καλά, στην πραγματικότητα επιχειρεί να συσκοτίσει ένα πρόβλημα ουσίας: ότι το πανεπιστήμιο στην Ελλάδα σήμερα είναι απλώς διεκπεραιωτικό, επιβεβαιωτικό μιας παιδείας χωρίς βάθος. Παραλαμβάνει εφήβους από ένα σχολείο που παραδίδει παπαγάλους και, με αρκετές απώλειες, παράγει πτυχιούχους έτοιμους για το ελληνικό Δημόσιο ή έτοιμους να αναζητήσουν την τύχη τους εκτός των δεξιοτήτων που θα έπρεπε να έχουν αποκτήσει. Ως θεσμός κοινωνικοποίησης, λειτουργεί ως είσοδος νέου αίματος στην πολιτική, με τη χειρότερη εκδοχή του οπαδισμού. Βεβαίως, παρατηρείται τρομακτικό χάσμα ανάμεσα σε ορισμένες σχολές και στο υπόλοιπο πανεπιστήμιο, το οποίο μάλλον διευρύνεται παρά αμβλύνεται. Τέλος, υπάρχει σοβαρό κενό στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση τεχνικών επαγγελμάτων, που διευρύνθηκε παρά καλύφθηκε με την ανωτατοποίηση των ΤΕΙ επί υπουργίας Γαβρόγλου.

Ολα αυτά πρέπει να έχουν απασχολήσει την ερευνητική ομάδα του Ιδρύματος Μποδοσάκη, που εργάζεται συστηματικά για ένα καλύτερο πανεπιστήμιο. Τις προτάσεις της ομάδας αυτής δεν μπορεί να μη λάβει σοβαρά υπόψη ο νομοθέτης. Οι γενικές κατευθύνσεις των επεξεργασιών της, όπως ανακοινώθηκαν την περασμένη Δευτέρα, είναι οι εξής:

Ο αριθμός ομοειδών τμημάτων είναι υπερβολικά μεγάλος, άρα προτείνονται καταργήσεις και συγχωνεύσεις. Προτείνεται επίσης η δημιουργία ενοτήτων μαθημάτων, που θα μπορούν να ενσωματώνονται σε διαφορετικές διαδρομές σπουδών. Οι ενότητες μαθημάτων και τα προγράμματα σπουδών πρέπει να ανήκουν στις σχολές και όχι στα τμήματα. Η διδασκαλία χρειάζεται να μπορεί να γίνεται και από διδάσκοντες εκτός ιδρύματος (π.χ. από επιστήμονες ερευνητικών κέντρων, από στελέχη της αγοράς ή υπουργείων και ΔΕΚΟ). Είναι αναγκαία η θεσμοθέτηση μεγάλης ποικιλίας διδασκόντων, πολλοί από τους οποίους θα μπορούν να προέρχονται από τη διασπορά. Εξίσου αναγκαία είναι η δημιουργία θέσεων καθηγητών που θα μισθοδοτούνται από την αγορά, τον ιδιωτικό ή και τον δημόσιο τομέα και πολλά ακόμα.

Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην προκήρυξη και στην επιλογή των καθηγητών, με στόχο την αριστεία, την αποφυγή φωτογραφικών προκηρύξεων και γενικώς μακριά από πελατειακές σχέσεις. Προς τούτο, προτείνονται ολιγομελή και ανεξάρτητα εκλεκτορικά σώματα. 

Αναγκαία είναι, επίσης, η συγκριτική αξιολόγηση ιδρυμάτων εντός και εκτός Ελλάδας, που κυρίως πρέπει να γίνεται από ανεξάρτητους φορείς. Σημαντικές είναι και οι προτάσεις για τη διοίκηση – σίγουρα θα τις συζητήσουμε τις επόμενες μέρες.

Οι προτάσεις της ομάδας του Ιδρύματος Μποδοσάκη οδηγούν σε ρήξη με πελατειακά δίκτυα, με την κομματική και συνδικαλιστική κοινοτοπία και με την καθήλωση του πανεπιστημίου, και θα πολεμηθούν από τις συνήθεις, ισχυρές, αντιμεταρρυθμιστικές ομάδες. Αλλά αξίζει να στηριχθούν, γιατί πάντα αξίζει να προσπαθούμε για την κοινωνία (και την οικονομία) της γνώσης. 

Σχολιάστε

19 + 11 =

The maximum upload file size: 5 MB. You can upload: image, audio, video, document, spreadsheet, interactive, text, archive. Links to YouTube, Facebook, Twitter and other services inserted in the comment text will be automatically embedded. Drop file here