Σύμφωνα με ετήσια έκθεση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) τα ελληνικά ΑΕΙ υποχωρούν στις διεθνείς λίστες αξιολόγησης.
Από τη μελέτη της κατάταξης των ελληνικών ΑΕΙ προκύπτουν τα εξής:
• Στη λίστα Webometrics, 12 ιδρύματα εμφανίζονται να έχουν βελτιώσει τις επιδόσεις τους σε σχέση με το 2022 και 15 ιδρύματα έχουν λιγότερο καλές επιδόσεις. Ως προς το 2022 εμφανίζεται ακόμη ένα ίδρυμα.
• Στη λίστα της Scimago, στα περισσότερα ΑΕΙ (17) καταγράφεται επιδείνωση των επιδόσεών τους, ενώ μόνο 6 έχουν σημειώσει βελτίωση. Σε σχέση με το 2022, περιλαμβάνονται 3 επιπλέον ιδρύματα.
•Στο URAP, 11 ιδρύματα έχουν επιδείνωση των επιδόσεών τους, ενώ 7 έχουν βελτιώσει τη θέση τους.
• Στη λίστα THE, 8 ιδρύματα εμφανίζονται χωρίς μεταβολή ως προς το 2022 και 5 εμφανίζουν επιδείνωση των επιδόσεών τους. Σε σχέση με το 2022 περιλαμβάνονται επιπλέον 3 ιδρύματα.
• Στο CWUR, σε όλα τα ΑΕΙ, πλην ενός, σημειώνεται επιδείνωση.
• Στη λίστα QS ένα ίδρυμα έχει βελτιώσει την επίδοσή του, δύο σημειώνουν επιδείνωση και τρία εμφανίζονται χωρίς μεταβολές.
• Στη λίστα ARWU για το 2023 περιλαμβάνονται δύο ιδρύματα ακόμη, ενώ επιδείνωση καταγράφεται μόνο σε ένα ίδρυμα. Στα υπόλοιπα δεν παρατηρείται μεταβολή.
• Στο σύστημα NTU καταγράφεται επιδείνωση σε πέντε ΑΕΙ, βελτίωση σε ένα ίδρυμα, ενώ περιλαμβάνονται δύο ιδρύματα ΑΕΙ.
Ενα στοιχείο που επηρεάζει αρνητικά τη θέση των ελληνικών ΑΕΙ στις διεθνείς αξιολογήσεις (και όχι μόνο) είναι οι «αιώνιοι» φοιτητές. Σήμερα, ένας στους δύο (47,97% το ακριβές ποσοστό) εγγεγραμμένους φοιτητές έχει ξεπεράσει το ανώτατο όριο σπουδών της σχολής του (οι 333.741 στους 695.678 φοιτητές). Οπως παρατηρεί η έκθεση, «ο φοιτητικός πληθυσμός στην Ελλάδα εμφανίζεται δυσανάλογα διογκωμένος (8,4%) σε σχέση με τον φοιτητικό πληθυσμό όλων των χωρών της Ε.Ε. και διπλάσιος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (4%) εξαιτίας της ύπαρξης των μη ενεργών φοιτητών στους εγγεγραμμένους.
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή έρευνα Eurograduate, τo 90% των αποφοίτων ΑΕΙ συνεχίζει για μεταπτυχιακές σπουδές, ενώ ποσοστό πάνω από το 40% συνεχίζει σε δεύτερο μεταπτυχιακό πρόγραμμα. Πάνω από το 60% των πτυχιούχων και διπλωματούχων μάστερ συμμετέχουν σε δραστηριότητες διά βίου μάθησης. Από τους πτυχιούχους, ποσοστό 60% συνεχίζει τις σπουδές του στην Ελλάδα και το 40% επιλέγει άλλη χώρα.
Η Ελλάδα, σε σύνολο 31 χωρών στην Ε.Ε., βρίσκεται στην 28η θέση ως προς την ανάπτυξη δεξιοτήτων (η ανάπτυξη των δεξιοτήτων αντιπροσωπεύει όλες τις δραστηριότητες εκπαίδευσης και επιμόρφωσης της χώρας και τα άμεσα αποτελέσματά τους από πλευράς δεξιοτήτων που έχουν αναπτυχθεί), στην 27η θέση ως προς την ενεργοποίηση δεξιοτήτων (τον βαθμό στον οποίο υπάρχουν και χρησιμοποιούνται οι δεξιότητες στην αγορά εργασίας) και στην 30ή θέση ως προς την εναρμόνιση δεξιοτήτων (τον βαθμό που αξιοποιούνται οι δεξιότητες στην αγορά εργασίας και ταιριάζουν με τις απαιτήσεις της), ενώ συνολικά στον σύνθετο δείκτη European Skills Index καταλαμβάνει την 29η θέση, επίδοση την οποία κατέχει από το 2017.
Στον τομέα της έρευνας παρουσιάζεται σχεδόν η ίδια εικόνα των τελευταίων ετών.
H θέση των ελληνικών πανεπιστημίων στις διεθνείς θεματικές κατατάξεις των συστημάτων ARWU, THE, QS, Scimago, NTU και URAP για το έτος 2023
Στο σύστημα ARWU εμφανίζονται 11 ελληνικά ιδρύματα σε 31 θεματικές περιοχές . Τα ιδρύματα που διακρίνονται είναι το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το οποίο σημειώνει την καλύτερη επίδοση όλων στη θεματική περιοχή των πολιτικών μηχανικών (14ο επί συνόλου 300 ιδρυμάτων).Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών κατατάσσεται στις θέσεις 76-100 στη θεματική περιοχή της οδοντιατρικής και στοματικής υγιεινής (επί συνόλου 300 ιδρυμάτων) καθώς και τις κλινικής ιατρικής (επί συνόλου 500 ιδρυμάτων)
Στο σύστημα NTU περιλαμβάνονται 8 ελληνικά ιδρύματα σε συνολικά 19 θεματικές περιοχές . Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών είναι τα ιδρύματα με τις περισσότερες εμφανίσεις (13) στις θεματικές περιοχές του NTU. Οι καλύτερες επιδόσεις καταγράφονται στην Ανοσολογία (ΕΚΠΑ, 89), στη φαρμακολογία και τοξικολογία (ΕΚΠΑ, 100) και στην κλινική ιατρική (ΕΚΠΑ, 106).
Στο σύστημα THE εμφανίζονται συνολικά 16 ελληνικά ιδρύματα σε 10 ευρείες θεματικές περιοχές. Τα ιδρύματα με τις περισσότερες εμφανίσεις είναι το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (9), το Πανεπιστήμιο Κρήτης (8), το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (7) και το Πανεπιστήμιο Πατρών (7).Στο σύνολο των θεματικών περιοχών (ευρείες και επιμέρους) το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (31), το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (28) και το Πανεπιστήμιο Πατρών (24) έχουν τις περισσότερες εμφανίσεις . Το Πανεπιστήμιο Κρήτης κατατάσσεται στις θέσεις 251-300 (επιστήμες υγείας, ιατρική και οδοντιατρική, άλλη επιστήμη υγείας) και στις θέσεις 301-400 στη θεματική περιοχή των βιολογικών επιστημών, της εκπαίδευσης, των επιστημών ζωής, της επιστήμες των υπολογιστών και της ψυχολογίας. Στις ίδιες θέσεις κατατάσσεται το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (χημικοί μηχανικοί, πολιτικοί μηχανικοί, ηλεκτρολόγοι και ηλεκτρονικοί μηχανικοί, γενικοί μηχανικοί, μηχανολόγοι μηχανικοί και αεροναυπηγοί, αρχιτέκτονες) και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (αρχαιολογία, ιστορία, φιλοσοφία και θεολογία, τέχνη, τέχνη του θεάματος και σχέδιο, γλώσσες, λογοτεχνία και γλωσσολογία, ιατρική και οδοντιατρική, επιστήμες υγείας, άλλη επιστήμη υγείας, εκπαίδευση, τέχνες και ανθρωπιστικές επιστήμες και επιστήμη των υπολογιστών)
Το σύστημα QS διαθέτει δύο είδη θεματικών κατατάξεων, την ευρεία (broad) και την ειδική (narrow). Στην ευρεία κατηγορία εμφανίζονται 6 ελληνικά ιδρύματα σε συνολικά 5 θεματικές περιοχές (τις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες, τη μηχανική και την τεχνολογία, τις επιστήμες ζωής και την ιατρική, τις φυσικές επιστήμες, τις κοινωνικές επιστήμες και τη διοίκηση) . Αντίστοιχα παρουσιάζεται το πλήθος κατάταξης κάθε ιδρύματος στην πρώτη, δεύτερη και τρίτη θέση σε εθνικό επίπεδο. Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (τέχνες και ανθρωπιστικές επιστήμες, επιστήμες ζωής και ιατρική) και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (φυσικές επιστήμες, μηχανική και τεχνολογία) κατατάσσονται δύο φορές στην 1η θέση. Ακόμη, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών κατατάσσεται στην πρώτη θέση (κοινωνικές επιστήμες και διοίκηση) μία φορά. Ως προς τις ειδικές θεματικές περιοχές για το 2023 καταγράφεται η παρουσία 9 ελληνικών ιδρυμάτων σε 29 θεματικές περιοχές. Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (23), το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, (15), το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (12) και το Πανεπιστήμιο Πατρών (10) είναι τα ιδρύματα με τις περισσότερες εμφανίσεις. Ξεχωρίζει η επίδοση του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στη θεματική περιοχή κλασσικών σπουδών και αρχαίας ιστορίας (42ο).
Σε 45 θεματικές περιοχές του συστήματος URAP εμφανίζονται συνολικά 14 ελληνικά ΑΕΙ. Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (40), το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (31) και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (25) είναι τα τρία ιδρύματα με τις περισσότερες εμφανίσεις. Η βέλτιστη θέση κάθε ιδρύματος (χαμηλότερη) καταγράφεται επίσης στον πίνακα με αναφορά στη θεματική περιοχή που αντιστοιχεί. Έτσι, για παράδειγμα το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών κατατάσσεται 74ο στην οδοντιατρική, στην 88η θέση στη φαρμακολογία και στην 97η θέση στην ογκολογία. Στο top 25% των ιδρυμάτων με την καλύτερη επίδοση ανά θεματική περιοχή περιλαμβάνονται το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (βιολογικές επιστήμες, ιατρικές επιστήμες και επιστήμες υγείας, ογκολογία, φαρμακολογία και χειρουργική), το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (μηχανικοί, επιστήμες του περιβάλλοντος, ιατρικές επιστήμες και επιστήμες υγείας και τεχνολογία), το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (μηχανικοί και πολιτικοί μηχανικοί) και το Πανεπιστήμιο Κρήτης (ιατρικές επιστήμες και επιστήμες υγείας).
Το σύστημα Scimago σε 55 θεματικές περιοχές καταγράφει την παρουσία 23 ελληνικών ιδρυμάτων. Τα ιδρύματα με τις περισσότερες εμφανίσεις είναι το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (48), το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (47) και το Πανεπιστήμιο Πατρών (27).