Σε κατάσταση «συναγερμού» όλη η οικογένεια για τις Πανελλαδικές Eξετάσεις

Το περιεχόμενο που βλέπετε έχει δημοσιευθεί πριν 15 έτη . Παρακαλούμε να λάβετε υπόψη τον χρόνο δημοσίευσής του και το ενδεχόμενο ότι όσα αναγράφονται σε αυτό να μην ισχύουν ή να έχουν τροποποιηθεί.

Μητέρα και γιος μιλούν στην «Κ» καταθέτοντας την κούραση, τις αγωνίες και τις προσδοκίες για τις Πανελλαδικές Eξετάσεις

Της Βασως Xρυσοστομιδου

Πόσες στυμμένες πορτοκαλάδες και πόσα σκουλαρίκια μπορεί να αντέξει μια οικογένεια; Οπως φαίνεται πολλές, αν αυτές οι μικρές υποχωρήσεις πρόκειται να βοηθήσουν την εισαγωγή του μικρού «επαναστάτη» στο πανεπιστήμιο.

Λίγες ημέρες πριν αρχίζουν οι Πανελλαδικές Εξετάσεις για τους υποψηφίους του ενιαίου Λυκείου, μια ελληνική οικογένεια μιλάει στη «Κ» καταθέτοντας την κούραση, τις αγωνίες αλλά και τις προσδοκίες που συνοδεύουν την εισαγωγή του υποψηφίου σε κάποιο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Η μητέρα, κ. Νταίζη Λεονάρδου, φιλόλογος με πολλά χρόνια εμπειρίας στη μέση εκπαίδευση, προσπαθεί να διατηρήσει τις ισορροπίες χωρίς να κρύβει την αγωνία της. Το επάγγελμα του πατέρα, κ. Γρηγόρη Δικαίου, που είναι στέλεχος σε ιδιωτική επιχείρηση με αντικείμενο τα οικονομικά οδήγησε τον γιο της οικογένειας, Γιάννη- έναν από τους 128.220 φετινούς υποψήφιους- να στοχεύσει στην εισαγωγή του σε κάποια οικονομική σχολή. Ο ίδιος πάντως αν και θεωρεί σημαντική την εισαγωγή του στο πανεπιστήμιο δεν αποκλείει και άλλες λύσεις επαγγελματικής αποκατάστασης. Οσο για την ανεργία, προς το παρόν βρίσκεται σε δεύτερο πλάνο.

Ο μεγαλύτερος γιος της οικογένειας, Δημήτρης, που σπουδάζει στο τρίτο έτος στη Νομική Κομοτηνής, περισσότερο ψύχραιμος κρίνει πως τελικά «δεν αξίζει τον κόπο τόσο άγχος». Η οικογένεια του Γιάννη διηγείται πώς η προετοιμασία για τις εξετάσεις ανέτρεψε τον τελευταίο χρόνο την καθημερινή ζωή στο σπίτι και τις ενδοοικογενειακές ισορροπίες και βέβαια… κόστισε κάτι παραπάνω.

Κι ενώ ο υποψήφιος καταβάλλει τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια, στο δικό του άγχος για τον αγώνα του, έρχεται να προστεθεί το άγχος των οικείων του που έχουν «επενδύσει» τα πάντα στο πρόσωπό του, εξηγεί η σχολική ψυχολόγος και εκπαιδεύτρια σχολών γονέων, κ. Θεοδοσία Καραγιάννη. Η επιτυχία του παιδιού στις εξετάσεις σηματοδοτεί τη μετάβασή του στη «μαγευτική χώρα της επιστήμης», προορισμό που η πλειονότητα των ελληνικών οικογενειών θεωρεί ως τον «ιδανικό».

Παρ’ όλο που ίσως ακούγεται ξεπερασμένο στις μέρες μας το όνειρο για τον «γιατρό ή τον δικηγόρο», αποδεικνύεται πως όχι μόνο είναι ζωντανό, αλλά με αυτό εξακολουθούν να γαλουχούνται στρατιές Ελληνόπουλων.

«Είναι σημαντικό να έχει κάποιες δικλίδες ασφαλείας»

«Το περασμένο Σάββατο, έβαλε σκουλαρίκι. Χάρηκα για την “επανάστασή” του. “Δεν σε πειράζει;”, με ρώτησε ξαφνιασμένος, όταν δεν αντέδρασα. “Οχι, βέβαια!”, του απάντησα κι εκείνος επέστρεψε στη μελέτη του», λέει η κ. Νταίζη Λεονάρδου, μητέρα του Γιάννη, υποψηφίου στις φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις.

Εκτόνωση

«Επειδή είναι σημαντικό για το παιδί να έχει κάποιες δικλίδες ασφαλείας», συνεχίζει η ίδια, «τον παρότρυνα να συνεχίσει να παίζει κιθάρα. Για να μπορεί να εκτονώνεται», προσθέτει. Μαζί με εκείνον δίνει και αυτή τις δικές της εξετάσεις…

Η προετοιμασία του Γιάννη για τη μεγάλη μέρα ξεκίνησε το καλοκαίρι μεταξύ Β΄ και Γ΄ Λυκείου, με ιδιαίτερα μαθήματα στα Μαθηματικά και τη Φυσική, τρεις φορές την εβδομάδα. Αντίστοιχες ώρες, το διάβασμα μετά. Από τον Σεπτέμβριο της τελευταίας τάξης, η προσπάθεια εντατικοποιείται με καθημερινά, τρίωρα κατά μέσο όρο, μαθήματα στο σπίτι ή στο φροντιστήριο. Κόστος, περίπου 120 ευρώ ημερησίως.

Αναγκαστικά πρέπει να περικοπούν δραστικά οι υπόλοιπες δαπάνες. Ωστόσο, το ψυχολογικό κόστος είναι εξίσου υψηλό.

«Ο υποψήφιος βρίσκεται στο επίκεντρο. Ολοι θεωρούν αυτονόητο ότι το διάβασμα αποτελεί την κύρια δραστηριότητά του», επισημαίνει ο Δημήτρης, μεγαλύτερος αδερφός του Γιάννη, και τριτοετής της Νομικής σήμερα. Ολη η οικογένεια για ένα χρόνο το λιγότερο κινείται στον αστερισμό των Πανελλαδικών. «Αλλαξε ο “χαρακτήρας” του σπιτιού μας», αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Λεονάρδου. «Σταμάτησα να βάζω μουσική, για να έχει το παιδί ησυχία. Εκοψα το θέατρο, την κυριακάτικη συνήθειά μου. Ο καφές και τα βουτήματα δεν λείπουν από το σπίτι για τους καθηγητές που πηγαινοέρχονται», διηγείται. «Πορτοκαλάδα δεν στύβω, πάντως, συστηματικά!», προσθέτει χαμογελώντας.

Το… κομβικό ερώτημα

Μερικές φορές δεν αντέχει και ξεπερνά τα «όρια». Ανοίγει σιγά την πόρτα του δωματίου όπου βρίσκεται ο «υποψήφιος» και με ανησυχία θέτει ένα κομβικό, πλην όμως ουσιαστικά χωρίς απάντηση, ερώτημα.

«Πώς πάει;». «Καλά», την αποστομώνει μονολεκτικά ο Γιάννης. Δεν επιμένει περισσότερο. Επαφίεται στο «δίκτυο πληροφόρησης μεταξύ των μαμάδων…», όπως παραδέχεται. Ο ίδιος ο Γιάννης μοιάζει περισσότερο «χαλαρός» με το ζήτημα. Μόλις το τελευταίο διάστημα, φάνηκε να τον «ζώνουν τα φίδια».

«Τον έχω ακούσει να παίρνει βαθιές ανάσες κι αυτό για μένα είναι “άγχος”», εκμυστηρεύεται η μητέρα του, η οποία δηλώνει επίσης «πολύ αγχωμένη».

Σχετικά με το αν τελικά αυτή η σκληρή προετοιμασία, το άγχος για τις Πανελλαδικές αξίζει, ο Δημήτρης, ως «βετεράνος» της δοκιμασίας εξετάσεων –φοιτητής γαρ– απαντάει αρνητικά. Η κεκτημένη ταχύτητα διαβάσματος που έχει αποκτήσει ο υποψήφιος λόγω των Πανελληνίων Εξετάσεων, εξαφανίζεται μόλις περάσει στο Πανεπιστήμιο. Οι συνθήκες, οι κανόνες είναι εντελώς διαφορετικοί.

Ψύχραιμος υποψήφιος

Η προετοιμασία σήμαινε οπωσδήποτε λιγότερη ξεκούραση – «αν και δεν στερήθηκα τις εξόδους, ίσα ίσα…», εξομολογείται ο Γιάννης. «Δεν υπάρχει κανείς που να μην αγχώνεται, απλώς άλλοι το δείχνουν λιγότερο κι άλλοι περισσότερο», προσθέτει.

Η μητέρα του παρεμβαίνει. «Μέχρι τον Φεβρουάριο ήταν “στον αυτόματο”. Μόλις τελείωνε ο χρόνος που είχε υπολογίσει για τη μελέτη, δεν αφιέρωνε περισσότερο κι ας μην είχε ολοκληρώσει». Περιγράφει το δράμα της μάνας ενός «ψύχραιμου υποψηφίου». «Τον έβρισκα ξαπλωμένο να διαβάζει μαθηματικά από το βιβλίο, χωρίς να λύνει ασκήσεις. Εβγαινε ανελλιπώς κάθε Σαββατοκύριακο ή χάζευε στην τηλεόραση αντί να πάει για ύπνο».

Δύο μήνες πριν από τις εξετάσεις η «σύγκρουση» μάνας και γιου – υποψηφίου κορυφώνεται. Η κ. Λεονάρδου «κατάσχει» τη συσκευή ασύρματου Ιντερνετ για να μην χαζεύει ο «υποψήφιος» στο Διαδίκτυο. «Νομίζεις πως έτσι θα με πιέσεις να διαβάσω;» αμύνεται εκείνος, ισχυριζόμενος ταυτόχρονα πως ο χρόνος μελέτης του «μπορεί να φαίνεται λίγος, είναι όμως παραγωγικός».

Και αν είναι το σενάριο της «αποτυχίας» που τελικά θα βγει αληθινό;

Προσωπική επιβεβαίωση

Ο ίδιος ο υποψήφιος, έχοντας κατά νου πως η επιτυχία του αδερφού του έχει ήδη ανεβάσει τον πήχυ των προσδοκιών, θεωρεί πως θα απογοητεύονταν από τη διάψευση των κόπων του. Η θετική εξέλιξη ισοδυναμεί με «προσωπική επιβεβαίωση». Εναποθέτει τις ελπίδες του στην πληθώρα των Οικονομικών Σχολών που στοχεύει: «Κάπου θα περάσω», αισιοδοξεί λίγο πριν η κούρσα των εξετάσεων ξεκινήσει. Η μητέρα του, πάντως, δεν κρύβει τη σκέψη της: «Θα προτιμούσα να περάσει Αθήνα, ακόμη και σε σχολή χαμηλότερης διαβάθμισης, αντί για μία “πρωτοκλασάτη” της επαρχίας».

Προς το παρόν, ο Γιάννης ανυπομονεί να τελειώσουν όλα αυτά για να «ξεκουραστεί επιτέλους χωρίς τύψεις». Η μητέρα του σε μια στιγμή ειλικρίνειας αναρωτιέται ποιο ρόλο θα παίξει η ίδια μετά… «Μέχρι τώρα, η ζωή μου κινούνταν γύρω από τον άξονα “παιδιά”. Την επομένη των εξετάσεων, τελειώνει ο ρόλος μου».

Το παιδί να γίνει επιστήμονας…

Το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι προσανατολισμένο στην εισαγωγή στο πανεπιστήμιο. Ολη η σχολική εκπαίδευση δουλεύει για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις. Για όσους τα καταφέρουν, η πόρτα του πανεπιστημίου μοιάζει να είναι το πρώτο βήμα για μια καλύτερη δουλειά και τελικά για μια καλύτερη ζωή. Και ας είναι χιλιάδες οι άνεργοι πτυχιούχοι… Ο Γιάννης δεν πτοείται από τους δείκτες ανεργίας. «Δεν πρόκειται να πω, ότι δεν θα σπουδάσω εξαιτίας της ανεργίας. Θα το αντιμετωπίσω όταν έρθει η ώρα».

Για την πλειονότητα των ελληνικών οικογενειών ζητούμενο είναι, το παιδί να γίνει επιστήμονας. «Ισως επειδή η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση είναι υποβαθμισμένες, όχι μόνο αξιολογικά αλλά και σε ό,τι αφορά στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας», διευκρινίζει η κ. Λεονάρδου.

Ο Γιάννης, αν και θέλει να περάσει στο πανεπιστήμιο θεωρεί πως η επιστήμη δεν είναι η μόνη οδός. «Αν ο πατέρας μου είχε στρωμένη δουλειά σαν υδραυλικός, δεν θα με πείραζε να τη συνεχίσω», εξομολογείται ενώ στο δίλημμα «σπουδές ή χρήμα;», το σκέφτεται. «Θα ήθελα την ισορροπία. Η οικονομική επιφάνεια είναι κάτι βασικό αλλά να έχουμε και ένα επίπεδο…».

«Δεν θα μου άρεσε να στραφεί αλλού!», παρεμβαίνει η μητέρα του, μη κρύβοντας την ανακούφισή της που δεν αντιμετώπισε «δυσάρεστες» εκπλήξεις. Σε κάθε περίπτωση, θα τον παρότρυνα να αποκτήσει πρώτα ένα πτυχίο σαν “βάση”».

Παρά τις αντιξοότητες, η κοινωνική και επαγγελματική καταξίωση σαν βασικά πλεονεκτήματα των πανεπιστημιακών σπουδών, ενισχύουν την αφοσίωση στον στόχο, χωρίς αυτό να σημαίνει πως επιτυχία και ευτυχία είναι έννοιες ταυτόσημες. Σύμφωνα με την κ. Λεονάρδου, «την ευτυχία εξασφαλίζει η καλή διαχείριση της επιτυχίας. Θέλει πολλή δουλειά».

Ολα περιστρέφονται γύρω από τον υποψήφιο

«Σε κατάσταση συναγερμού», περιγράφει η κ. Θεοδοσία Καραγιάννη, σχολική ψυχολόγος και εκπαιδεύτρια σχολών γονέων, την οικογένεια του υποψηφίου λίγο πριν ξεκινήσει η διαδικασία των εξετάσεων για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

«Ο πατέρας ξεφυσάει για το πώς θα πληρώσει τα φροντιστήρια. Η μάνα σερβίρει το αγαπημένο φαγητό του υποψήφιου στο γραφείο του για να μην διακόψει το διάβασμα. Ο έφηβος ξεσπάει μπροστά στα ανοιχτά βιβλία: “Δεν πρόκειται να τα καταφέρω” ή “δεν προλαβαίνω!”. Παραμονές εξετάσεων, η οικογένεια βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού», φωτογραφίζει την κατάσταση η κ. Καραγιάννη. Αναφέρει, μάλιστα, την ακραία αντίδραση μιας οικογένειας, που την περίοδο των πανελλαδικών έβαλε τη γιαγιά στο γηροκομείο, προκειμένου να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες του παιδιού ενόψει εξετάσεων. Η καθημερινότητα της οικογένειας «ενορχηστρώνεται» με κεντρικό άξονα τον υποψήφιο. Κι ενώ ο ίδιος διεκδικεί το δικαίωμά του στην ψυχαγωγία, επιτομή της οποίας αποτελεί η συμμετοχή στην πενταήμερη, οι γονείς απαιτούν από αυτόν, να μελετάει συνεχώς.

Υπερβολή και εντάσεις

Πολλοί γονείς στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν γίνονται υπερβολικοί και δημιουργούν εντάσεις στο σπίτι. Αλλοι, περισσότερο ακραίοι, «φορούν τα ρούχα του παιδιού τους». Είναι εκείνοι που θα ταυτιστούν απόλυτα, συχνά θα χρησιμοποιήσουν το πρώτο πληθυντικό: «έχουμε εξετάσεις».

Στη μάχη της προετοιμασίας ρίχνονται συχνά και άλλα «μέσα». Βιταμίνες και φυτικά ηρεμιστικά εντάσσονται συχνά στο οπλοστάσιο κατά του άγχους. «Αξίζει, μάλιστα, να αναφερθεί πως τα παιδιά μπορούν να διαχειριστούν το δικό τους άγχος, όχι όμως και των γονέων τους», διευκρινίζει η ειδικός, «αφού τότε το βάρος είναι δυσβάσταχτο».

Περισσότερο τυχερά είναι τα δευτερότοκα παιδιά. «Οι γονείς θέλουν να δουν το πρώτο τους παιδί “πανεπιστήμονα”. Το δεύτερο, δεν πειράζει να περάσει και σ’ ένα ΤΕΙ, ενώ αν υπάρχει τρίτο παιδί, είναι ευχαριστημένοι αν βολευτεί κάπου στο Δημόσιο…».

Σε όλη την περίοδο της προετοιμασίας, οι γονείς ανησυχούν για τα πάντα. «Προβληματίζονται για το αν επέλεξαν καλό φροντιστήριο, αν οι καθηγητές λένε την αλήθεια σχετικά με τις επιδόσεις των παιδιών τους, αν ο υποψήφιος διαβάζει αρκετά, αν ο “εφηβικός έρωτας” το αποπροσανατολίσει ή αν κινδυνεύει από “μπλακ άουτ” στις εξετάσεις», λέει η κ. Καραγιάννη.

Η έννοια της αποτυχίας

Οσο για την «αποτυχία», η έννοιά της ποικίλλει ανάλογα με την οικογένεια. Εκτός από την περίπτωση του πλήρους αποκλεισμού, υπάρχει και εκείνη της εισαγωγής σε σχολή… 7ης επιλογής. «Είναι η περίπτωση που το “περάσαμε στη Νομική”, γίνεται “πέρασε στα ΤΕΙ Καλαμάτας”», λέει χαρακτηριστικά η ψυχολόγος και καταλήγει: «Την επομένη των δυσάρεστων εξελίξεων, στο σπίτι επικρατεί ένα μικροπένθος, ενώ οι περισσότεροι, αντί να αναζητήσουν την αιτία της αποτυχίας, απλώς βιάζονται να βρουν τρόπους για να “αγγίξουν” και πάλι το Πανεπιστήμιο».

kathimerini

Σχολιάστε

19 − three =

The maximum upload file size: 5 MB. You can upload: image, audio, video, document, spreadsheet, interactive, text, archive. Links to YouTube, Facebook, Twitter and other services inserted in the comment text will be automatically embedded. Drop file here