Μεταπτυχιακά εισιτήρια για την αγορά εργασίας

ΘΑΝΟΣ ΤΣΙΡΟΣ εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Το πρόβλημα είναι υπαρκτό και πλέον έχει γίνει σαφής «διάγνωση» για τα αίτια. Παρά την υψηλή ανεργία, που παραμένει πεισματικά πάνω από τα επίπεδα του 45% στις τάξεις των νέων, εργοδότες πρόθυμοι να προσλάβουν δυσκολεύονται να στελεχώσουν συγκεκριμένες -και σε αρκετές περιπτώσεις καλά αμειβόμενες- θέσεις στις επιχειρήσεις τους. Πρόκειται για δικαιολογίες και προφάσεις των εργοδοτών, οι οποίοι σε περιόδους υψηλής ανεργίας έχουν το «μαχαίρι και το πεπόνι»; Έχουν βάση τα επιχειρήματα που επικαλούνται; Όσοι παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις στην αγορά εργασίας δίνουν δίκιο και στις δύο πλευρές. Προφανώς οι επιχειρήσεις θέλουν να καλύψουν τις ανάγκες τους με όσο το δυνατόν χαμηλότερο κόστος, και αυτό μεταφέρει την πίεση στην πλευρά των εργαζομένων, ειδικά των νέων. Από την άλλη, όμως, σε όλες τις εταιρείες ισχύει ο απαράβατος κανόνας «η δουλειά πρέπει να γίνει». Και, για να γίνει η δουλειά, χρειάζονται:

Ι. Στελέχη με προϋπηρεσία, άρα και στοιχειώδη γνώση τού πώς λειτουργεί η αγορά.

ΙΙ. Άνθρωποι με επιμόρφωση στους τομείς της οικονομίας που παρουσιάζουν θετικές προοπτικές, άρα και αυξημένες πιθανότητες δημιουργίας περισσότερων θέσεων εργασίας.

ΙΙΙ. Υπάλληλοι που κατέχουν καλά βασικές δεξιότητες (επεξεργασία κειμένου, Excel, ικανότητα σύνταξης επιστολής, ταχύτητα στην πληκτρολόγηση, κ.λπ.), οι οποίες μπορεί να μη διδάσκονται στα αμφιθέατρα, αλλά αποτελούν απαραίτητο εφόδιο ειδικά για έναν νέο εργαζόμενο.

Μπορεί αυτά να φαντάζουν «αυτονόητα» ειδικά στις τάξεις των νέων που θέλουν τώρα να κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην αγορά εργασίας, αλλά δυστυχώς δεν είναι. Οι ειδικοί του χώρου εντοπίζουν ελλείψεις. Νέοι φοιτητές επιλέγουν –ή υποχρεώνονται να επιλέξουν- σχολές χωρίς προφανείς προοπτικές επαγγελματικής αποκατάστασης ή ωθούνται, για οικογενειακούς ή άλλους λόγους, σε χώρους όπου επικρατεί κορεσμός. Τα περισσότερα πανεπιστήμια δεν εφοδιάζουν τους φοιτητές τους με πληροφορίες για τις πραγματικές συνθήκες στην αγορά εργασίας, ενώ η απόκτηση των βασικών δεξιοτήτων (των λεγόμενων «soft skills») περιέρχεται σε δεύτερη μοίρα. Το αποτέλεσμα; Επιχειρήσεις αφιερώνουν πολύ χρόνο και κάνουν πολλά έξοδα για να στελεχώσουν με τα κατάλληλα άτομα τις θέσεις εργασίας που ανοίγουν, ενώ οι νέοι έρχονται αντιμέτωποι με την ανεργία με το που τελειώνουν τις σπουδές τους, προσπαθώντας εκ των υστέρων να καλύψουν τα κενά.

Η λύση είναι και στο συγκεκριμένο θέμα η «πρόληψη». Ο σωστός σχεδιασμός ξεκινάει πριν από την επιλογή της σχολής φοίτησης. Ακόμη και μετά να γίνει, όμως, δεν είναι αργά. Στην εκπαίδευση δεν υπάρχουν αδιέξοδα και ο Νίκος Παυλάκος, σύμβουλος σταδιοδρομίας και συνιδρυτής της εταιρείας Orientum, που εκδίδει τον ετήσιο οδηγό «Πάμε Πανεπιστήμιο», το αποδεικνύει με απτά παραδείγματα. Όποιο και αν είναι το πρώτο πτυχίο, ανεξάρτητα από το αν η φοίτηση γίνεται σε ΑΕΙ ή ΤΕΙ, υπάρχουν διέξοδοι και «εισιτήρια» για όλους τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, που μπορούν να δώσουν δουλειά ακόμη και μέσα στην κρίση. Ποια είναι λοιπόν η «συνταγή»; Επιμονή στην απόκτηση βασικών δεξιοτήτων (αποτελεσματική επικοινωνία, συνεργασία σε ομάδα, διαχείριση κρίσεων, ικανότητα διαχείρισης χρόνου, πρακτική εμπειρία στο αντικείμενο) και ένα κατάλληλο μεταπτυχιακό, που θα ανοίξει τις «πόρτες». Τα παραδείγματα δεκάδες. Ιδού μερικά από αυτά:

1. Απόφοιτος Αγγλικής Φιλολογίας μπορεί να «βλέπει» ως μοναδική διέξοδο τα φροντιστήρια ξένων γλωσσών και τα ιδιαίτερα, όπου οι αμοιβές πλέον έχουν πέσει στα λίγα ευρώ την ώρα. Με ένα μεταπτυχιακό στη ναυτιλία, όμως, μπορεί να γίνει στέλεχος ναυτιλιακών επιχειρήσεων. Με έναν τίτλο δραματικής τέχνης και παραστατικών τεχνών μπορεί να απασχοληθεί ως ελεύθερος επαγγελματίας στον χώρο της δραματοθεραπείας. Πολλά υποσχόμενος είναι ο κλάδος της αξιολόγησης και της υποστήριξης μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες, όπου κάλλιστα μπορεί να κατευθυνθεί μέσα από ένα μεταπτυχιακό ειδικής αγωγής. Ένας τίτλος marketing και επικοινωνίας σε καθιστά στέλεχος στο αντίστοιχο τμήμα, ενώ η διοίκηση τουριστικών επιχειρήσεων σε στέλνει στον κλάδο των τουριστικών επιχειρήσεων.

2. Το πτυχίο Επικοινωνίας και Μέσων Ενημέρωσης ήταν περιζήτητο πριν από χρόνια. Η κρίση που έπληξε όμως τον συγκεκριμένο χώρο ψαλίδισε τις ελπίδες των νέων για επαγγελματική αποκατάσταση. Οι διέξοδοι ουκ ολίγες και για τους συγκεκριμένους πτυχιούχους. Το μεταπτυχιακό στη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού δημιουργεί προϋποθέσεις απασχόλησης σε μεγάλες επιχειρήσεις με αντίστοιχα τμήματα, ενώ ένα μεταπτυχιακό στην πολιτική επιστήμη δημιουργεί πιθανότητες ακόμη και για ένταξη στο διπλωματικό σώμα. Τα τμήματα πωλήσεων μπορούν επίσης να φιλοξενήσουν έναν πτυχιούχο ΜΜΕ με μεταπτυχιακό στο ηλεκτρονικό εμπόριο.

3. Ο αρχιτέκτονας μηχανικός δεν είναι απαραίτητο να περιμένει την ανάκαμψη της οικοδομής, ασχέτως του αν αυτή κάποια στιγμή θα έρθει (οι επενδύσεις στην κατοικία έχουν υποχωρήσει από τα 17 δισ. ευρώ στο 1 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, κάτι που δεν θα παραμείνει επ’ άπειρον). Με το κατάλληλο μεταπτυχιακό μπορεί να γίνει στέλεχος επιχείρησης, να ασχοληθεί με τη συντήρηση και την αποκατάσταση μνημείων, με τη μελέτη αντισεισμικών κατασκευών, με τις εφαρμογές φωτισμού για το δομημένο περιβάλλον, με τις εφαρμογές τεχνολογίας στην τέχνη ή ακόμη και με τον έλεγχο ποιότητας δομικών υλικών.

4. Ο ηλεκτρολόγος μηχανικός μπορεί να είναι και απόφοιτος ΤΕΙ. Τι θα τον εμπόδιζε με ένα μεταπτυχιακό στην οικολογική μηχανική να γίνει στέλεχος σχεδιασμού, κατασκευής και λειτουργίας οικολογικών και μηχανικών περιβαλλοντικών συστημάτων; Κάλλιστα θα μπορούσε να απασχοληθεί με τον σχεδιασμό εφαρμογών πλοήγησης GPS ή με την κατασκευή και τη συντήρηση ιατρικών μηχανημάτων.

5. Ο πτυχιούχος στατιστικής μπορεί να βρεθεί στέλεχος διαχείρισης ροής προϊόντων, στέλεχος ξενοδοχειακών μονάδων, στέλεχος ναυτιλιακών επιχειρήσεων ή πάροχος τραπεζικών υπηρεσιών.

6. Ο πτυχιούχος οικονομικών επιστημών σίγουρα δεν αισθάνεται το ίδιο ασφαλής για την επαγγελματική του αποκατάσταση όσο ήταν πριν από χρόνια, καθώς τα οικονομικά έγιναν «μόδα» τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα να υπάρξει υπερπροσφορά. Στον κλάδο της υγείας και της φροντίδας των ανθρώπων οι ελπίδες επαγγελματικής αποκατάστασης είναι περισσότερες, οπότε ένα μεταπτυχιακό στα οικονομικά και στη διοίκηση της υγείας μπορεί να αποδειχθεί «διαβατήριο». Περισσότερες πιθανότητες επαγγελματικής αποκατάστασης προσφέρει και ο χώρος της ναυτιλίας, ειδικά για όσους αποκτήσουν ένα μεταπτυχιακό στη ναυτιλιακή οικονομική πολιτική.

7. Ακόμη και ο ιατρός που δεν θέλει να ασκήσει το επάγγελμα μπορεί να έχει εναλλακτικές. Υπάρχει μεταπτυχιακό διαχείρισης περιβαλλοντικών θεμάτων με επιπτώσεις στην υγεία, το οποίο δημιουργεί προϋποθέσεις απασχόλησης ακόμη και στον κλάδο της ενέργειας, ενώ η προαγωγή και αγωγή της υγείας «στέλνει» ακόμη και στον χώρο της εκπαίδευσης. Το μεταπτυχιακό της διεθνούς ιατρικής και της διαχείρισης κρίσεων υγείας μπορεί επίσης να προσφέρει απασχόληση σε δημόσιους οργανισμούς ή μη κυβερνητικές οργανώσεις. ■

Περιοδικό “Κ” 3/9/2017