Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ – 23/12/2021 (σελ. 61)
Ας είναι δημιουργικές οι αλλαγές και οι μεταρρυθμίσεις
Tου Χρήστου Ι. Μπούρα πρύτανη του Πανεπιστημίου Πατρών
Η απαραίτητη μεταρρύθμιση για τα Πανεπιστήμια στη χώρα πρέπει να είναι αποτέλεσμα διαλόγου, να έχει ορίζοντα δεκαετίας και να έχει προκύψει από συγκλίσεις. Θα προσπαθήσω να αποτυπώσω τα βασικά σημεία που πιστεύω ότι μπορούν να αλλάξουν τα Ελληνικά Πανεπιστήμια.
Αναδιάταξη του Ακαδημαϊκού Χάρτη. Η χώρα έχει περισσότερα Πανεπιστήμια από όσα μπορεί να χρηματοδοτήσει με επάρκεια και από όσα πραγματικά χρειάζεται. Ο αριθμός των εισακτέων λόγω υπογεννητικότητας θα μειώνεται, οι απαιτήσεις της οικονομίας θα ζητούν νέες δεξιότητες και ο κόσμος γύρω μας θα αλλάζει. Πρέπει να προχωρήσουμε αγνοώντας το πολιτικό κόστος αν θέλουμε το 2030 να είμαστε σε αξιοπρεπή θέση στον παγκόσμιο ακαδημαϊκό χάρτη. Ο σχεδιασμός πρέπει να είναι εκπαιδευτικά και ερευνητικά οικοσυστήματα σε επίπεδο περιφέρειας. Να αναδείξουμε ότι η εισαγωγή στα Πανεπιστήμια και η απόκτηση ενός πτυχίου δεν είναι πάντα διέξοδος. Υπάρχουν και άλλες λύσεις αρκεί να τις στηρίξουμε και να τις πιστέψουμε. Ισχυρή τεχνική εκπαίδευση και κατάρτιση είναι μία λύση.
Σύστημα Διοίκησης στα Πανεπιστήμια. Πρέπει να αποφύγουμε τη μηχανιστική μεταφορά συστημάτων διοίκησης από άλλες χώρες με άλλη κουλτούρα και παράδοση. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να δημιουργούμε δίπολα διοίκησης χωρίς ξεκάθαρες αρμοδιότητες, διαφάνεια και προπάντων λογοδοσία. Απαιτείται σχεδιασμός σε βάθος δεκαετίας με αξιολόγηση επιδόσεων και διορθωτικές αλλαγές σταδιακά όπου χρειάζεται και συναινέσεις και σε καμία περίπτωση άγονες αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις.
Ερευνα. Πρέπει να καταπολεμηθεί η γραφειοκρατία, ειδικά στον ΕΛΚΕ με γενναίες αλλαγές, εμπιστοσύνη και έμπρακτη υποστήριξη στο ερευνητικό δυναμικό της χώρας. Χρειάζεται ένα πρόγραμμα αναβάθμισης του εκπαιδευτικού και ερευνητικού εξοπλισμού και η σύνδεση των Πανεπιστημίων με τα Ερευνητικά Κέντρα.
Σπουδές. Πρέπει να εξασφαλίσουμε στους φοιτητές μας αξιοπρεπείς συνθήκες σίτισης και στέγασης. Επίσης τμήματα με επάρκεια διδασκόντων και υποδομών. Φυσικά πρέπει να συζητήσουμε τη διάρκεια σπουδών και κριτήρια εισαγωγής στο Πανεπιστήμιο. Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής από μόνη της δεν είναι λύση. Χρειάζεται επαγγελματικός προσανατολισμός, μείωση των εισακτέων στα κεντρικά Πανεπιστήμια και προσφορά και άλλων λύσεων εκτός των Πανεπιστημίων. Είναι κοινή διαπίστωση ότι δεν μπορεί η Ελλάδα να εισάγει στα πανεπιστήμια το 80% των αποφοιτησάντων από τα Λύκεια, τη στιγμή που ο μέσος όρος στον ΟΟΣΑ είναι 30%. Επίσης, δεν είναι δυνατόν η Ελλάδα να δαπανά τεράστια ποσά για την εκπαίδευση γιατρών, οικονομολόγων, μηχανικών κ.λπ. και στη συνέχεια ένα μεγάλο μέρος αυτών να προσφέρει τις υπηρεσίες του σε άλλα κράτη.
Εξωστρέφεια. Πρέπει να παρέχουμε στα Πανεπιστήμια όλες τις απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις για να μπορέσουν να δημιουργήσουν ξενόγλωσσα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά στη χώρα και στο εξωτερικό μόνα τους ή σε συνεργασία με ξένα Πανεπιστήμια.
Φύλαξη και Προστασία. Η ύπαρξη της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από αυτά που θα έλθει να λύσει. Η λύση είναι μια Υπηρεσία Προστασίας και Φύλαξης στην αρμοδιότητα των Πανεπιστημίων. Προφανώς όταν υπάρχουν αδικήματα που χρειάζεται η Αστυνομία θα πρέπει να καλείται. Φυσικά θα είναι παράβαση καθήκοντος για τις διοικήσεις των Πανεπιστημίων η στάση απάθειας όταν συμβαίνουν γεγονότα τα οποία χρήζουν αντιμετώπισης.
Η Πολιτεία οφείλει να στηρίξει έμπρακτα το προσωπικό των Πανεπιστημίων και να δει το μισθολόγιο και άλλες ενέργειες που θα τους βοηθήσει.
Επιτέλους να ανοίξουμε τη συζήτηση για την αναθεώρηση του άρθρου 16, χωρίς δαιμονοποιήσεις αλλά με όρους μέλλοντος.
Δεν θέλει πολλά πράγματα το 2022 από χρονιά δημιουργικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων να γίνει χρονιά εντάσεων. Αλλωστε ως κοινωνία έχουμε μία ροπή προς τα εκεί. Ελπίζω και εύχομαι να είναι μια χρονιά διαλόγου, συγκλίσεων, συναινέσεων, δημιουργίας και μεταρρυθμίσεων που θα οδηγήσει τα Πανεπιστήμιά μας στη θέση που τους αξίζουν.
Τελαυταία τροποποίηση 23 Μαΐου, 2023 | 1η Δημοσίευση: 26 Δεκεμβρίου, 2021