ΦΕΡΕΝΙΚΗ ΒΛΑΧΑΚΗ15.03.2022 , εφημερίδα Καθημερινή
Τα τελευταία χρόνια, έννοιες όπως εμπιστοσύνη και διαφάνεια μνημονεύονται ολοένα και περισσότερο σε διάφορες εκφάνσεις της ζωής μας. Ετσι, στον χώρο του επιχειρείν αναφέρεται συχνά το επάγγελμα του ορκωτού ελεγκτή. Ενα επάγγελμα που ενώ όλοι έχουν ακούσει, λίγοι καταλαβαίνουν ακριβώς το πεδίο δραστηριότητάς του. Οι επαγγελματίες του κλάδου στην ερώτηση «με τι ασχολείσαι;», έχουμε ακούσει πολλάκις απαντήσεις όπως «α… φορολογικός, ή α… λογιστικά, ή όπως οι ελεγκτές της τρόικας, ή ελέγχετε τους όρκους στα δικαστήρια».
Η αλήθεια είναι ότι εάν κάποιος δεν έχει εργαστεί ή δεν έχει συνεργαστεί με ελεγκτικές εταιρείες από τη θέση του ελεγχόμενου, είναι δύσκολο να έχει σαφή εικόνα σε τι ακριβώς αφορά το επάγγελμα του ορκωτού ελεγκτή, πώς ασκείται στις μέρες μας και πώς συνδέεται με πιο «ενδιαφέρουσες» έννοιες, όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η καινοτομία.
Με πολύ απλά λόγια, ο ορκωτός ελεγκτής – λογιστής είναι ο ανεξάρτητος επαγγελματίας που μεσολαβεί μεταξύ των εταιρειών και των στελεχών τους που έχουν την ευθύνη ετοιμασίας των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και των μετόχων, των τραπεζών και όλων των ενδιαφερόμενων μερών (stakeholders). Είναι εκείνος που πιστοποιεί ότι οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις της εταιρείας δεν περιλαμβάνουν σημαντικά λάθη και ανακρίβειες. Απαιτείται να διακατέχεται από υψηλή αντίληψη και συνδυαστική σκέψη, αντικειμενική κρίση και ήθος, να εκτελεί την εργασία του με διαφάνεια και υπευθυνότητα. Στόχος είναι η διασφάλιση, ότι η εικόνα της εταιρείας που παρουσιάζεται μέσα από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις είναι εύλογη με βάση τα ελεγκτικά τεκμήρια που απέκτησε και οι πληροφορίες που παρέχουν στους χρήστες δεν είναι ουσιωδώς εσφαλμένες, προάγοντας παράλληλα την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα.
Το επάγγελμα αυτό συνοδεύεται από κάποιους μύθους που διαιωνίζονται. Για παράδειγμα, ότι το αντικείμενο δραστηριότητας είναι μόνον ο έλεγχος, ή ότι αποτελεί μηχανική και μονότονη εργασία, με τον ελεγκτή να βρίσκεται καθηλωμένος σε έναν υπολογιστή, προσπαθώντας να «βρει το λάθος». Η πραγματικότητα απέχει αρκετά, καθώς απαιτούνται αυξημένα επαγγελματικά προσόντα, τεχνικές γνώσεις και δεξιότητες, ευελιξία και προσαρμοστικότητα, αφού υπάρχει περίπτωση να παρευρισκόμαστε σε πολλά και διαφορετικά περιβάλλοντα και να συνεργαζόμαστε με πολλούς επαγγελματίες από πληθώρα κλάδων. Προσωπικά είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ στο πλαίσιο της εργασίας μου μεταλλείο εξόρυξης νικελίου, εργοστάσιο αλλαντοποιίας, εργοστάσιο παραγωγής σοκολάτας, διυλιστήριο, κτλ.
Επίσης, το μαγευτικό στο ελεγκτικό επάγγελμα είναι η ποικιλομορφία των γνώσεων που αποκτάει ο ελεγκτής για την αγορά, την επιχειρηματικότητα και τον τρόπο λειτουργίας των εταιρειών, η γνωριμία και η συνεργασία με σημαντικούς ανθρώπους της επιχειρηματικής ζωής. Βασικοί πυλώνες επιτυχίας είναι η εμπιστοσύνη, η αξιοπιστία, η ποιότητα, καθώς και ο σεβασμός που αναπτύσσεται μεταξύ του ελεγκτή και του ελεγχόμενου. Tα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει σημαντικά και η κουλτούρα του ελεγκτή, καθώς λειτουργεί αρκετά προληπτικά και συμβουλευτικά, ενώ έχουμε στη διάθεσή μας πληθώρα τεχνολογικών καινοτόμων εργαλείων που τοποθετούν το επάγγελμα στη νέα ψηφιακή εποχή, επιτρέποντας την ολοκλήρωση εργασιών, με μεγαλύτερη αξιοπιστία και ταχύτητα.
Και γεννάται το εύλογο ερώτημα, πώς ένα επάγγελμα με βασικά στοιχεία τη διαφάνεια και την υπευθυνότητα, εμπλέκεται συχνά σε παγκόσμια οικονομικά σκάνδαλα; Η απάντηση είναι μία και κοινή με κάθε μη επαγγελματική συμπεριφορά. Ο ανθρώπινος παράγοντας.
Η επαγγελματική δεοντολογία, τα ελεγκτικά πρότυπα, οι εποπτικές αρχές, οι λογιστικές αρχές και οι κανόνες, ήταν και παραμένουν ενεργά. Αδιαμφισβήτητα κάποιοι επαγγελματίες δεν άσκησαν με τον δέοντα ζήλο, συνέπεια και υπευθυνότητα τα καθήκοντά τους ή παραπλανήθηκαν από απάτες που διενεργήθηκαν από στελέχη των εταιρειών. Ωστόσο, όσο υπάρχουν επαγγελματίες με πάθος και υπευθυνότητα, φαίνεται πως ο τομέας θα συνεχίζει να ανθεί και να προσελκύει νέα ταλέντα. Αισθάνομαι τυχερή που στην καθημερινότητά μου συναντώ νέους με όραμα για το επάγγελμα του ορκωτού ελεγκτή, αλλά και περήφανη που μπορώ να τους συμβουλεύω, αλλά και να εμπνέομαι από αυτούς.
* Η κ. Φερενίκη Βλαχάκη είναι Assurance Senior Manager, PwC Ελλάδας.