ΕΚΛΟΓΕΣ 2023 – ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ
Τι θέλω να αλλάξει στην εκπαίδευση
Η «Κ» εγκαινιάζει τον διάλογο για τις μεταρρυθμίσεις της επόμενης τετραετίας
Τι θέλω να αλλάξει στην εκπαίδευση
Απόστολος Λακασάς
03.05.2023 • 22:14
Η ελληνική εκπαίδευση εμφανίζεται να αναζητάει συνεχώς τον βηματισμό της προς τα μπρος. Είναι πεδίο συχνών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες περισσότερο μοιάζουν με «ράβε – ξήλωνε» παρά με πολιτική με όραμα, στρατηγική, συναίνεση και συνέχεια.
Και στην κυβερνητική τετραετία που ολοκληρώνεται, η εκπαίδευση προκάλεσε εντάσεις και συγκρούσεις σε πολιτικό επίπεδο. Και αυτό διότι προωθήθηκαν φιλόδοξες και κομβικές αλλαγές και στις τρεις βαθμίδες της. Ενδεικτικά, η ανανέωση των προγραμμάτων σπουδών στην υποχρεωτική εκπαίδευση, η θεσμοθέτηση της ελάχιστης βάσης για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια, ο νέος νόμος για τη λειτουργία των ΑΕΙ, καθώς και η θέσπιση συγκεκριμένου πλαισίου για την ασφάλεια στα πανεπιστημιακά ιδρύματα.
Ωστόσο, κάποιες εξ αυτών δεν έχουν υλοποιηθεί, ενώ είναι σαφές ότι μένουν πολλά ακόμη να γίνουν. Με την εκπαίδευση, η «Κ» εγκαινιάζει τον διάλογο για τις μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες σε κρίσιμους τομείς, ζητώντας τις προτάσεις ανθρώπων που έχουν προσωπική πείρα των ελλειμμάτων.
Αρθρο 16 και ασφάλεια στα ΑΕΙ
Της Βάσως Κιντή
Ελπίζω ότι δεν θα γυρίσουμε σε αλλοπρόσαλλες πολιτικές οπισθοδρόμησης. Θα ήθελα να γίνουν κινήσεις ουσίας που θα αντιμετωπίζουν πράγματι τις χρόνιες παθογένειες και τις νέες προκλήσεις. Τι περιμένω;
– Τη δρομολόγηση της συνταγματικής αλλαγής για το άρθρο 16.
– Μέτρα για την εξάλειψη της βίας στα πανεπιστήμια. Την εγκατάσταση της πανεπιστημιακής αστυνομίας, με βάση πρωτόκολλα συνεργασίας αστυνομίας και ΑΕΙ. Τη συγκρότηση σχεδίων ασφαλείας. Το υπουργείο Παιδείας πρέπει να απαιτήσει (με συνέπειες) να γίνουν όλα αυτά.
– Τη συμμόρφωση με τη διαδικασία της Μπολόνια που προβλέπει τριετή πτυχία. Αυτό θα δώσει τη δυνατότητα αναμόρφωσης των προγραμμάτων σπουδών, των ΑΕΙ και του πανεπιστημιακού χάρτη με τολμηρό και ουσιαστικό τρόπο σε συντονισμό με τις εξελίξεις στην έρευνα και την αγορά εργασίας.
– Την υπογραφή και κύρωση της Σύμβασης της Λισσαβώνας για την αμοιβαία ακαδημαϊκή αναγνώριση πανεπιστημιακών τίτλων. Αυτό θα ευνοήσει την κινητικότητα φοιτητών ακαδημαϊκά και επαγγελματικά. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα από τις 46 του Συμβουλίου της Ευρώπης που δεν έχει υπογράψει ή κυρώσει τη σύμβαση.
– Την ανασύσταση, μέσω της Μπολόνια, της τεχνολογικής εκπαίδευσης και την εγκατάλειψη της φενάκης των integrated masters.
– Την αξιολόγηση του νόμου που ψηφίστηκε και τη διόρθωσή του, ιδίως στα της διοίκησης των ΑΕΙ, με αναδιάρθρωση της σχέσης συμβουλίων – πρυτάνεων.
– Τη συστηματική εποπτεία του υπουργείου Παιδείας στα ζητήματα εκλογής μελών ΔΕΠ για την αποτροπή της αναξιοκρατίας και την αναίρεση μεθοδεύσεων.
– Σοβαρή (όχι γραφειοκρατική) αξιολόγηση με απτές συνέπειες.
– Τη σύσταση δομών και διαδικασιών για τον κατάλληλο χειρισμό προβλημάτων σχετικών με τη σεξουαλική παρενόχληση και εν γένει με πειθαρχικά παραπτώματα.
– Τέλος, θέλω να αλλάξει η εικόνα των πανεπιστημίων. Οχι κουρέλια, ταπετσαρίες αφισών, κατειλημμένες αίθουσες, αυθαιρεσίες. Θέλω ένα ακαδημαϊκό περιβάλλον ανοιχτό, ζωντανό, προσβάσιμο σε όσους θέλουν να μορφωθούν, να επιμορφωθούν ή απλώς να μάθουν.
Η κ. Βάσω Κιντή είναι καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο ΕΚΠΑ.
Ολιστικό σχέδιο από δημοτικό έως ΑΕΙ Της Χριστίνας Κουλούρη
Η ελληνική εκπαίδευση χρειάζεται:
– Μια τολμηρή, μεγάλης κλίμακας μεταρρύθμιση με ενιαίο σχεδιασμό από το δημοτικό έως το πανεπιστήμιο. Ο κατακερματισμός των βαθμίδων σε διαφορετικές υπηρεσίες και χαρτοφυλάκια δεν συμβάλλει στην ολιστική εποπτεία, με αποτέλεσμα οι αλλαγές να έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα.
– Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα να πάψει να είναι υπουργοκεντρικό. Ο έλεγχος του υπ. Παιδείας σε όλες τις βαθμίδες είναι ασφυκτικός και δεν ενθαρρύνει την πρωτοβουλία των φορέων της δημόσιας εκπαίδευσης.
– Βελτίωση των κτιριακών υποδομών. Το περιβάλλον όπου οι νέες γενιές διαμορφώνονται πρέπει να είναι αξιοπρεπές και να εμπνέει σεβασμό. Η εκπαίδευση που παρέχεται σε παγωμένες αίθουσες και επικίνδυνα προαύλια υποτιμάται αυτομάτως και απαξιώνεται από τα παιδιά και τους νέους.
– Γενναία ανανέωση στα προγράμματα σπουδών της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ώστε να καλλιεργούν την κριτική σκέψη και όχι την αποστήθιση. Η διαδικασία της μάθησης θα πρέπει επιτέλους να γίνει ευχάριστη για τα παιδιά και όχι βαρετή και απωθητική.
– Το λύκειο να αποδεσμευθεί από τις Πανελλαδικές Εξετάσεις ώστε να είναι μια αυτοτελής βαθμίδα που δεν θα υποτάσσεται στον στόχο της προετοιμασίας για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο. Παρά τις διαφορετικές στοχοθεσίες, στην πράξη όλο το εκπαιδευτικό σύστημα λειτουργεί για να οδηγήσει τελεολογικά στις Πανελλαδικές.
– Να ιδρυθεί κεντρικός Οργανισμός Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών, ώστε το εκπαιδευτικό προσωπικό πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να ενημερώνεται συνεχώς για τις νέες διδακτικές μεθόδους και επιστημονικές εξελίξεις με συστηματικό τρόπο και όχι μέσα από αποσπασματικά και αδιάφορα σεμινάρια επιμόρφωσης.
– Οι εκπαιδευτικοί αξίζουν αξιοπρεπείς αμοιβές που θα ανταποκρίνονται στη σημασία του έργου που επιτελούν. Πολλοί υποχρεώνονται να προσφέρουν ιδιαίτερα μαθήματα για να συμπληρώσουν το εισόδημά τους σε βάρος του κύριου έργου τους που είναι η διδασκαλία στο σχολείο.
Η κ. Χριστίνα Κουλούρη είναι πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου.
Απεξάρτηση, λογοδοσία, επιβράβευση
Του Νίκου Βέττα
Παρά τη σειρά θετικών παρεμβάσεων, συνολικά το σύστημα εκπαίδευσής μας απέχει πολύ από το επιθυμητό.
– Ο μαθητικός πληθυσμός συρρικνώνεται. Η απώλεια περίπου μισού εκατομμυρίου μαθητών στον ορατό ορίζοντα δημιουργεί ευκαιρία αλλά και ανάγκη αναδιοργάνωσης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, με ανακατανομή πόρων και έμφαση στην ποιότητα των προγραμμάτων και στην αναβάθμιση υποδομών και διδασκόντων.
– Είναι αναγκαίο να δοθεί έμφαση στη βρεφονηπιακή και προσχολική αγωγή, που πρέπει επειγόντως να γίνει διαθέσιμη με υψηλή ποιότητα και δωρεάν στο σύνολο των οικογενειών, για λόγους στήριξης της μητρότητας και της κοινωνικής συνοχής.
– Στην ανώτατη εκπαίδευση, πρέπει να προχωρήσει στην πράξη η απεξάρτηση των ΑΕΙ από την κεντρική διοίκηση και την υπερβολική γραφειοκρατία, ταυτόχρονα ασφαλώς με λογοδοσία και επιβράβευση όσων παράγουν έργο. Σχετικά, η εφαρμογή στην πράξη ενός σύγχρονου συστήματος διακυβέρνησης εκκρεμεί. Τα επιμέρους μέτωπα είναι διάφορα. Η χωρίς κανόνες ενσωμάτωση των ΤΕΙ στα πανεπιστήμια, που δεν αναστράφηκε, άφησε κρίσιμο κενό στην τεχνολογική εκπαίδευση. Υπάρχει αναιμική παρουσία αλλοδαπών φοιτητών, έλλειψη που δυσχεραίνει την προσέλκυση και ενσωμάτωση νέου αίματος στην ελληνική κοινωνία. Πρέπει να διευκολυνθεί η προσέλκυση πόρων και η διασύνδεση με επιστήμονες και φορείς του εξωτερικού, σε τομείς αιχμής. Η απομάκρυνση από τη λογική των τυπικών προσόντων και η στροφή στην προσφορά ουσιαστικής γνώσης συμβαίνει με αργό ρυθμό.
– Οι αλλαγές είναι απαραίτητο να προωθηθούν στην πράξη αλλά δεν μπορούν να επιτύχουν εν κενώ. Η παράλληλη λειτουργία με ένα αποτελεσματικό σύστημα κατάρτισης και αναβάθμισης δεξιοτήτων μετά την εκπαίδευση, όπου υπάρχει ακόμη έλλειμμα, είναι κρίσιμη.
– Κεντρικής σημασίας είναι η αμφίδρομη σχέση με την οικονομία. Oχι μόνο μια καινοτόμος και εξωστρεφής οικονομία δεν μπορεί να προωθηθεί χωρίς υψηλής ποιότητας εκπαίδευση, αλλά και, αντίστροφα, η έλλειψή της δεν δημιουργεί τα κατάλληλα κίνητρα στο σύστημα εκπαίδευσης.
Ο κ. Νίκος Βέττας είναι γενικός διευθυντής ΙΟΒΕ και καθηγητής Οικονομικού Παν. Αθηνών.
Πολλαπλή αναμόρφωση του σχολείου
Του Λεωνίδα Καστανά
– Περισσότερη τέχνη και χρώμα: Εμπλουτισμός του «στεγνού» σχολείου με αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες.
– Ολοήμερο: Ενίσχυση του πολιτιστικού και κοινωνικού του ρόλου με εισαγωγή νέων ειδικοτήτων και ανάλογων δράσεων. Στόχος η κοινωνικοποίηση και καλλιέργεια και όχι απλώς η προετοιμασία των μαθημάτων της επόμενης ημέρας.
– Αξιολόγηση σχολικής μονάδας: Κάθε σχολείο προγραμματίζει τις δράσεις του πέραν του υποχρεωτικού προγράμματος και αξιολογείται από ειδικούς εξωτερικούς αξιολογητές.
– Αξιολόγηση εκπαιδευτικών: Να μετράει η άποψη των μαθητών για τον εκπαιδευτικό. Να εκτιμάται δεόντως το πρωτότυπο υλικό που δίνει ο εκπαιδευτικός στους μαθητές.
– Νέοι εκπαιδευτικοί: Iδρυση μεταπτυχιακών που θα προετοιμάζουν διδακτικά τους μελλοντικούς εκπαιδευτικούς. Επιλογή μόνο με εξετάσεις ΑΣΕΠ.
– Τράπεζα Θεμάτων: Ανακατασκευή με θέματα ορθολογικά, ίδιου βαθμού δυσκολίας για όλους τους μαθητές.
– Σχολικά βιβλία: Eνα εγχειρίδιο για κάθε μάθημα και άφθονο, ανοικτό, πιστοποιημένο ψηφιακό υλικό ως υποστήριξη. Το πολλαπλό κρατικό βιβλίο είναι άχρηστη πολυτέλεια.
– Επαγγελματική εκπαίδευση: Εκσυγχρονισμός των εργαστηρίων σύμφωνα με τις εξελίξεις της τεχνολογίας. Σύνδεση με την αγορά εργασίας. Εγχειρίδια κατανοητά στους μαθητές. Τήρηση του ορίου των απουσιών. Πτυχίο ειδικότητας με εξετάσεις σε επίπεδο περιφέρειας. Ενίσχυση της μαθητείας.
– Πανελλαδικές Εξετάσεις: Το ΙΕΠ αναλαμβάνει την εισαγωγή των θεμάτων ώστε το ύφος τους να συνάδει με τη φιλοσοφία των σχολικών προγραμμάτων. Περισσότερα και μικρότερα θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας, ώστε να καλύπτεται ευρύτερη ύλη.
– Εσωτερικός κανονισμός: Γονείς και μαθητές θα τον υπογράφουν πριν κάνουν εγγραφή. Ρητή αναφορά στον σχολικό εκφοβισμό και στη χρήση ουσιών.
– Διεύθυνση σχολικών μονάδων: Iδρυση σχολής στελεχών εκπαίδευσης. Αξιολόγηση με γραπτές και προφορικές εξετάσεις και κατάταξη σε πίνακα από τον οποίο θα επιλέγονται. Υποστήριξή τους από 5μελές συμβούλιο, εκλεγμένο από τον σύλλογο διδασκόντων κάθε σχολείου.
Ο κ. Λεωνίδας Καστανάς είναι φυσικός στη μέση εκπαίδευση.
Τελαυταία τροποποίηση 23 Μαΐου, 2023 | 1η Δημοσίευση: 5 Μαΐου, 2023