Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ- 16/07/2023 (σελ. 116
Ποια είναι η νέα μορφή των Σχολών Διοίκησης
l Οι αλλαγές που φέρνει η νέα Ψηφιακή Εποχή στα συστήματα εκπαίδευσης της Υφηλίου, οι προβληματισμοί και τα νέα «εργαλεία» μάθησης l Πάνω από 100 επιστημονικές παρουσιάσεις και 200 επιστήμονες απ’ όλο τον κόσμο στο μεγάλο διεθνές συνέδριο «Leading and Managing in the Digital Era – LMDE 2023» που συνδιοργάνωσαν τo Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Stevens Institute of Technology (ΗΠΑ) και το Ίδρυμα Μποδοσάκη l Πού πρέπει να στοχεύσουν σήμερα τα Ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης σε παγκόσμιο επίπεδο
Νέες ψηφιακές τεχνολογίες, διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT), τεχνητή νοημοσύνη (AI), μηχανική μάθηση, ρομποτική, blockchain, εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα… ο κατάλογος είναι τεράστιος. Η ζωή μας αλλάζει καθημερινά, και μαζί αλλάζει ο τρόπος εργασίας, εκπαίδευσης αλλά και απλής επικοινωνίας μας.
Πόσο έτοιμοι είμαστε όμως για όλα αυτά; Και τι φέρνει η νέα ψηφιακή εποχή στη διοίκηση αλλά και στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων;
Περισσότερες από 100 επιστημονικές παρουσιάσεις και 200 επιστήμονες από όλο τον κόσμο επιχείρησαν να απαντήσουν στα παραπάνω ερωτήματα στη διάρκεια του μεγάλου διεθνούς συνεδρίου με θέμα «Ηγεσία και Διοίκηση στην Ψηφιακή Εποχή» (Leading and Managing in the Digital Era – LMDE 2023) που συνδιοργάνωσε το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Stevens Institute of Technology (ΗΠΑ) και το Ίδρυμα Μποδοσάκη.
Το συνέδριο εστίασε σε τέσσερις βασικές θεματικές περιοχές και συγκεκριμένα:
– Την Ηγεσία και Διακυβέρνηση στην Ψηφιακή Εποχή, όπου συζητήθηκαν θέματα σχετικά με την ηγεσία, τη διαφορετικότητα, την ισότητα και τη συμπερίληψη, την ψηφιακή ευφυΐα, την τεχνολογία και την κοινωνική ευημερία, τις δημόσιες πολιτικές και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
– Το Μέλλον της Εργασίας, όπου συζητήθηκαν θέματα σχετικά με την εργασία από απόσταση, εξισορρόπηση εργασίας και προσωπικής ζωής, καινοτομίες στην παραγωγική διαδικασία, διαδικτυακή παροχή υγείας, κλιματικός κίνδυνος, καθώς και τη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού στην ψηφιακή εποχή.
– Τη Στρατηγική, Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα στην Ψηφιακή Εποχή, όπου συζητήθηκαν θέματα όπως ψηφιακός μετασχηματισμός και καινοτομία, νεοφυείς επιχειρήσεις στην ψηφιακή εποχή, επιχειρηματικότητα και τεχνολογική καινοτομία κ.ά. και
– Το Μέλλον των Σχολών Διοίκησης στην Ψηφιακή Εποχή, όπου συζητήθηκαν θέματα σχετικά με τις απαραίτητες αλλαγές στις Σχολές Διοίκησης, την εκπαίδευση των στελεχών μάρκετινγκ για την ψηφιακή εποχή, το μέλλον της έρευνας μάνατζμεντ στις Σχολές Διοίκησης και πολλά άλλα.
Συμμετοχές από όλο τον κόσμο
Στο συνέδριο συμμετείχαν 200 σύνεδροι από όλο τον κόσμο ενώ, εκτός από την Ελλάδα, οι 50 σύνεδροι ήταν από τη Βόρεια Αμερική, 2 από χώρες της Λατινικής Αμερικής, 25 από χώρες της Ευρώπης, 3 από την Ασία καθώς και ένας από την Αυστραλία.
Το συνέδριο προλόγισαν ο Πρύτανης του ΟΠΑ, Καθηγητής Δημήτρης Μπουραντώνης, ο Dean του School of Businesss, Stevens Institute of Technology και πρώην Πρύτανης του ΟΠΑ Καθηγητής Γρηγόρης Πραστάκος και η Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής και του Association for Information Systems Καθηγήτρια Νάνσυ Πουλούδη.
Μεταξύ άλλων, φιλοξενήθηκαν πέντε βασικές (keynote) ομιλίες, στις οποίες παρουσιάστηκαν: το ταξίδι ψηφιακού μετασχηματισμού του Ομίλου ΟΤΕ από τον Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ομίλου κ. Μιχάλη Τσαμάζ, οι προκλήσεις για την προαγωγή της Διαφορετικότητας, Ισότητας και Συμπερίληψης από την οπτική της Διεθνούς Ένωσης Πληροφοριακών Συστημάτων (AIS) από τη Frazier Family Chair Professor Manju Ahuja, Vice President Diversity, Equity and Inclusion του AIS, καθώς και οι προκλήσεις για τις Σχολές Διοίκησης (Business Schools) από καταξιωμένους Καθηγητές με ηγετικό ρόλο Κοσμήτορα ή Αντιπρύτανη στις ΗΠΑ όπως οι κ.κ. H. Rao Unnava από το UC Davis Graduate School of Management, Paul A. Pavlou από το C. T. Bauer College of Business του University of Houston και Chrysanthos (Chris) Dellarocas από το Boston University.
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του συνεδρίου LMDE ήταν ότι, σε αντιδιαστολή με άλλα διεθνή συνέδρια που εστιάζουν αποκλειστικά σε επιστημονικά θέματα, το LMDE φιλοξένησε παρουσιάσεις και συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης (panel) και από τον επιχειρηματικό κόσμο, υποδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ ακαδημαϊκών και στελεχών της πράξης προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας. Μερικά από τα θέματα που απασχόλησαν τις συνεδρίες αυτές ήταν η σημασία της ψηφιακής επιχειρηματικότητας, παραδείγματα (case studies) πετυχημένων επιχειρηματικών προσπαθειών ψηφιακού μετασχηματισμού και καινοτομίας, η σημασία της βιώσιμης ανάπτυξης, και η σημασία του τρίπτυχου διαφορετικότητας, ισότητας και συμπερίληψης στην ατζέντα κάθε επιχείρησης.
Μια άλλη καινοτομία του συνεδρίου LMDE ήταν ότι το συνέδριο ξεκίνησε στην Αθήνα (19-20 Ιουνίου) και συνεχίστηκε στην Ερμούπολη της Σύρου το διάστημα 22-23 Ιουνίου.
Συγκεκριμένα, μετά τη λήξη του κυρίως συνεδρίου στην Αθήνα, αρκετοί από τους συνέδρους συνέχισαν τον επιστημονικό διάλογο σε ένα Research and Doctoral Colloquium με παρουσίαση επιλεγμένων ερευνητικών έργων και διδακτορικών ερευνών. Τα θέματα των ερευνητικών εργασιών που παρουσιάστηκαν αφορούσαν την τεχνητή νοημοσύνη και τα ψηφιακά δίδυμα, την καινοτομία στην ψηφιακή εποχή, τον άνθρωπο και το μέλλον της εργασίας, εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης στον χώρο της ναυτιλίας καθώς και την έρευνα σε θέματα χρηματοοικονομικής τεχνολογίας (fintech).
Από την πλευρά του, ο Πρύτανης του ΟΠΑ, Καθηγητής Δημήτρης Μπουραντώνης, μετά την ολοκλήρωση του συνεδρίου στην Αθήνα, δήλωσε: «Το διεθνές συνέδριο “Leadership and management in the Digital Era” αποτελεί ένα σημείο αναφοράς στο παρόν και στο μέλλον της επιχειρηματικότητας και της εκπαίδευσης. Τα θέματα που πραγματεύθηκε αφορούν στα πιο σύγχρονα αντικείμενα της ηγεσίας και της διακυβέρνησης στην ψηφιακή εποχή, στο μέλλον της εργασίας, στη στρατηγική, στην καινοτομία, αλλά και στο μέλλον των Business Schools στη νέα εποχή».
«Αυτή η συνύπαρξη και η ολοκληρωμένη προσέγγιση των θεμάτων της ηγεσίας, της επιχειρηματικότητας και της εκπαίδευσης, αποτελούν το διαφοροποιητικό στοιχείο και τη μοναδικότητα του συνεδρίου αυτού διεθνώς» είπε ο κ. Μπουραντώνης. «Εντυπωσιακή ήταν η απήχησή του σε μεγάλες προσωπικότητες και διακεκριμένους επιστήμονες από κορυφαία πανεπιστήμια από όλο τον κόσμο, καθώς και σε υψηλόβαθμα στελέχη διεθνών οργανισμών και επιχειρήσεων. Να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά φιλοξενήθηκε ένα τέτοιο συνέδριο στη χώρα μας σε αυτά τα επιχειρηματικά και επιστημονικά πεδία» ανέφερε.
Ο Dean του Stevens School of Business και πρώην Πρύτανης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής Γρηγόρης Πραστάκος, μετά την ολοκλήρωση του συνεδρίου στην Αθήνα και στη Σύρο, δήλωσε: «Οι ψηφιακές τεχνολογίες αλλάζουν ριζικά τον τρόπο λειτουργίας επιχειρήσεων και οργανισμών, και, κατ’ επέκταση, τον τρόπο εργασίας των στελεχών τους. Παράλληλα, παρατηρούμε στην κοινωνία μια αυξημένη έμφαση πάνω σε θέματα διαφορετικότητας, ισότητας και συμπερίληψης, στοιχεία που συμβάλλουν σε ανάπτυξη της καινοτομίας, καλύτερες εργασιακές συνθήκες και αύξηση της παραγωγικότητας, καθώς επίσης σε θέματα ψηφιακής επιχειρηματικότητας, και σε θέματα βιωσιμότητας και κλιματικών κινδύνων. Οι νέες αυτές συνθήκες απαιτούν διαφορετικές / αυξημένες γνώσεις, ικανότητες, και αντιλήψεις τις οποίες καλούνται να παράσχουν τα Πανεπιστήμια. Αυτό ακριβώς ήταν το αντικείμενο του συνεδρίου LMDE: να παρουσιάσει νέα ερευνητικά αποτελέσματα πάνω στο μάνατζμεντ στην ψηφιακή εποχή, να φέρει κοντά ακαδημαϊκούς με ανθρώπους της πράξης, και να εντοπίσει νέα ερευνητικές κατευθύνσεις στον χώρο του μάνατζμεντ. Το συνέδριο ήταν ιδιαίτερα πετυχημένο, συγκέντρωσε τεράστιο ενδιαφέρον και προσέλκυσε μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της θεωρίας και της πράξης διεθνώς».
Η Πρόεδρος του Ιδρύματος Μποδοσάκη, κυρία Αθηνά Δεσύπρη, δήλωσε: «Σε μια εποχή που ο κόσμος αλλάζει ραγδαία λόγω της τεχνολογίας και της κλιματικής κρίσης και οι επιχειρήσεις χρειάζονται στελέχη με νέες γνώσεις και νέες δεξιότητες, ικανά να διαχειριστούν τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες αυτής της νέας εποχής, τα business schools δεν μπορούν να παραμένουν ίδια». «Οφείλουν να επαναπροσδιορίζουν τακτικά όχι μόνο την εκπαιδευτική ύλη αλλά και τα μέσα και τον τρόπο μετάδοσης της γνώσης που χρησιμοποιούν, ώστε να ετοιμάζουν σύγχρονα στελέχη τα οποία μπορούν να διοικούν λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις στον πλανήτη. Το διεθνές αυτό συνέδριο είναι το πρώτο που διερευνά αυτή την κατεύθυνση και το Ίδρυμα Μποδοσάκη συμμετείχε ως συνδιοργανωτής στο πλαίσιο των κοινωφελών σκοπών του για την προαγωγή της παιδείας» πρόσθεσε η κυρία Δεσύπρη.
Τι αλλάζει
Όπως τόνισαν οι επιστήμονες που συμμετείχαν στο συνέδριο, οι ταχέως αναδυόμενες τεχνολογίες μεταμορφώνουν ριζικά τον χώρο της εργασίας, ενισχύουν την αποτελεσματικότητα και ανοίγουν νέες ευκαιρίες και νέες προκλήσεις αυξάνοντας την πολυπλοκότητα της λήψης αποφάσεων.
Ως αποτέλεσμα, οι επιχειρήσεις μετασχηματίζονται και οι ρόλοι διοίκησης και διαχείρισης στις κοινωνίες μας εξελίσσονται σε κατευθύνσεις που διαρκώς αλλάζουν. Έτσι, σε αυτή τη νέα ψηφιακή εποχή, οι μάνατζερ εργάζονται δίπλα σε έξυπνες μηχανές, οι οποίες όμως τώρα εκτελούν πολλές από τις «πνευματικές» εργασίες που μέχρι τώρα εκτελούνταν αποκλειστικά από ανθρώπους. Αντίστοιχα δε, οι ακαδημαϊκοί και οι ηγέτες του κάθε κλάδου πρέπει να συνεργαστούν για να συζητήσουν και να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες των ψηφιακών τεχνολογιών και να σχεδιάσουν έτσι το μέλλον της επαγγελματικής και επιχειρηματικής εκπαίδευσης.
Το βέβαιο είναι ότι η νέα εποχή απαιτεί ένα νέο στυλ ηγεσίας, όπου η «ψηφιακή ευφυΐα» θα είναι απαραίτητη, ενώ παράλληλα θα απαιτείται να επικεντρώσουμε στη συνεργασία, τη διαφάνεια, την επιχειρηματικότητα, τη διαφορετικότητα και την ένταξη.
Επιπλέον, η ανάπτυξη των ψηφιακών τεχνολογιών μπορεί να συγκλίνει και στην προσπάθεια επίλυσης των περιβαλλοντικών προβλημάτων και των κοινωνικοπολιτικών αναταράξεων, καθιστώντας κορυφαίες προτεραιότητες την ευαισθητοποίηση πάνω σε θέματα διαχείρισης κινδύνων. Αυτό, όπως είναι προφανές, οδηγεί σε νέες ηθικές προκλήσεις, καθώς οι επιχειρήσεις πρέπει να επιδιώξουν τη βιωσιμότητα και την υπευθυνότητα. Και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων εδώ συχνά βρίσκονται σε αχαρτογράφητα νερά.
Εμπόριο και εκπαίδευση: Τι αλλάζει στις Σχολές Διοίκησης
Όπως ανέφεραν οι ομιλητές του συνεδρίου, οι αλλαγές της νέας ψηφιακής εποχής θα επηρεάσουν την οργάνωση και το μάνατζμεντ των επιχειρήσεων, τον δημόσιο τομέα και την εκπαίδευση. Απαιτούνται έτσι νέες δεξιότητες και νοοτροπίες για να μπορέσουμε να είμαστε ανταγωνιστικοί και να ταιριάξουμε με τους αναδυόμενους νέους ρόλους όταν οι παραδοσιακοί ηγετικοί και διοικητικοί ρόλοι θα εξαφανίζονται.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι επιχειρήσεις που θέλουν να αποκτήσουν μεγαλύτερη γνώση της ψηφιακής τεχνολογίας χρειάζονται ένα καλά εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό, είτε αναβαθμίζοντας το υπάρχον προσωπικό τους είτε προσλαμβάνοντας νέους πτυχιούχους.
Για να παράγουν πτυχιούχους που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις δεξιοτήτων των νέων ψηφιακών εργοδοτών, οι Σχολές Διοίκησης (Business Schools) αναθεωρούν επειγόντως και αναπροσαρμόζουν τα υπάρχοντα προγράμματα και προγράμματα σπουδών.
Παράλληλα, οι διευθυντές ανθρώπινου δυναμικού εστιάζουν ήδη στο να προσελκύσουν υποψήφιους με γνώσεις ψηφιακής τεχνολογίας που να διαθέτουν επίσης ένα σύνολο μεταδεξιοτήτων οι οποίες, σύμφωνα με έρευνες, έχουν αναγνωριστεί ως κρίσιμες για την επιτυχία στην ψηφιακή εποχή. Αυτό αφήνει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής με το καθήκον της δημιουργίας πλαισίων, κινήτρων και πολιτικών οι οποίες ενθαρρύνουν τις επενδύσεις σε ευρεία έρευνα και διδασκαλία ψηφιακών εννοιών σε διάφορους κλάδους και σε όλη την επαγγελματική ζωή των ατόμων.
Το συνέδριο, εκτός της παρουσίασης νέων προτάσεων και σημαντικών χρηματοδοτούμενων ερευνητικών πρωτοβουλιών, έδωσε στους επιστήμονες τη δυνατότητα να δικτυωθούν για πιθανές συνεργασίες σε χρηματοδοτούμενη έρευνα, να συναντήσουν ειδικούς και να συζητήσουν πιθανές συνεργασίες σε ερευνητικά έργα και να συμμετάσχουν σε παρουσιάσεις διδακτορικής έρευνας.