Πανελλήνια έρευνα για τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των εφήβων μαθητών (Έρευνα HBSC/WHO)

Η Πανελλήνια έρευνα στους μαθητές εφηβικής ηλικίας για συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία (Έρευνα HBSC/WHO) έχει αναγνωριστεί διεθνώς ως μια έγκυρη πηγή πληροφοριών για τα θέματα της εφηβείας η οποία προσφέρει πολύτιμες κατευθύνσεις στον τομέα της πρόληψης σε επαγγελματίες, πολιτικούς, γονείς, ενώ βοηθά να κατανοηθούν καλύτερα οι αλλαγές στον τρόπο ζωής των νέων μέσα στο πλαίσιο του συνεχώς μεταβαλλόμενου κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος στο οποίο ζουν.

Στόχος της έρευνας

Η έρευναHBSC (HealthBehaviourinSchool-agedChildren) μελετά τους σημαντικότερους τομείς της ζωής των εφήβων όπως την οικογένεια, το σχολείο, τις φιλικές σχέσεις, τις ασχολίες στον ελεύθερο χρόνο. Εξετάζει επίσης τις συνήθειες και συμπεριφορές που επηρεάζουν την υγεία όπως, τις συνήθειες διατροφής και σωματικής άσκησης, την παχυσαρκία, τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, τη βία στο σχολείοκαι τα ατυχήματα.

Μεθοδολογία

Η μεθοδολογία της έρευνας HBSCστην Ελλάδαβασίζεται στο πρωτόκολλο της πανευρωπαϊκής έρευνας HBSC(http://www.hbsc.org). Στην έρευνα συμμετέχει αντιπροσωπευτικό δείγμα περίπου 4.500 μαθητών Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου ηλικίας 11, 13 και 15 ετών. Το δείγμα των μαθητών είναι πανελλήνιο, αντιπροσωπευτικό και επιλέγεται με πολυσταδιακήστρωματοποιημένη δειγματοληψία. Η έρευνα πραγματοποιείται με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας. Η συλλογή των στοιχείων γίνεται μέσω της χορήγησης ανώνυμου ερωτηματολογίου μέσα στη σχολική τάξη. Η συμμετοχή των σχολείων και των μαθητών στην έρευνα είναι προαιρετική.

Η ερευνητική ομάδα

Άννα Κοκκέβη, Επιστημονικά Υπεύθυνη. Ψυχολόγος, PhD, Ομότιμη Καθηγήτρια Ψυχιατρικής του ΕΚΠΑ. Υπεύθυνη του Τομέα Ουσιοεξαρτήσεων, Συναφών Ερευνών & Διεθνών Συνεργασιών του ΕΠΙΨΥ. Μέλος του Δ.Σ. του ΕΠΙΨΥ

Τάσος Φωτίου, Κοινωνιολόγος, PhD

Μυρτώ Σταύρου, Κοινωνιολόγος, MSc

Ελευθερία Καναβού, Στατιστικολόγος, MSc

Clive Richardson, Ομότιμος Καθηγητής Εφαρμοσμένης Στατιστικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών

Νέα

Υλοποιήθηκε την περίοδο Μαρτίου-Ιουνίου 2018 η Πανελλήνια έρευνα στους μαθητές εφηβικής ηλικίας για συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία-Έρευνα HBSC/WHO 2018, με τη συμμετοχή 3.863 μαθητών από 237 σχολεία της χώρας. Τα αποτελέσματα δημοσιοποιούνται σταδιακά από το ΕΠΙΨΥ από το Φθινόπωρο του 2019.

Το Δελτίο Τύπου 20-11-2019 της ΕΠΙΨΥ αναφέρει:

Ικανοποίηση από το σχολείο:

  • Το 2018 τρεις στους 5 εφήβους (60,0%) απαντούν ότι τους αρέσει το σχολείο-ωστόσο η ικανοποίηση από το σχολείο μειώνεται σημαντικά με την ηλικία των εφήβων: ενώ οι 11χρονοι έφηβοι δηλώνουν ικανοποιημένοι από αυτό σε ποσοστό 78,4%, το ποσοστό στους 13χρονους μειώνεται σε 53,9% και στους 15χρονους σε 49,0%.
  • Ένας στους 9 εφήβους (11,2%) απαντά ότι δεν του αρέσει καθόλου το σχολείο, τα αγόρια σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό (13,2%) συγκριτικά με τα κορίτσια (9,2%). Το αντίστοιχο ποσοστό αυξάνεται σημαντικά με την ηλικία των εφήβων από 5,4% για τους 11χρονους σε 12,6% για τους 13χρονους και 15,2% για τους 15χρονους. Διαχρονικά από το 1998 στο 2018, το ποσοστό των εφήβων που αναφέρουν ότι δεν τους αρέσει καθόλου το σχολείο, σχεδόν διπλασιάζεται από 5,9% σε 11,2%, με την αυξητική πορεία να είναι εντονότερη από το 2002 στο 2006.

Αίσθημα πίεσης από το σχολείο/ Φροντιστήρια και ιδιαίτερα

  • Το 2018 ένας στους 3 μαθητές (31,8%) απαντά ότι νιώθει πιεσμένος από το σχολείο, σε υψηλότερο ποσοστό τα κορίτσια από ό,τι τα αγόρια (34,8% και 28,7%, αντίστοιχα). Μεγαλύτερη πίεση από το σχολείο αναφέρουν οι μαθητές Γυμνασίου (38,5%) και Λυκείου (36,2%) σε σύγκριση με εκείνους του Δημοτικού (19,9%). Σε σχέση με το 2014, το ποσοστό των εφήβων που δήλωσαν πιεσμένοι από το σχολείο, παραμένει σχεδόν αμετάβλητο αλλά σημαντικά χαμηλότερο από τα αντίστοιχα ποσοστά της προηγούμενης δεκαετίας (~40% για την περίοδο 2002-2010).
  • Το 2018 ποσοστό 27,4% απαντούν ότι κάνουν τουλάχιστον 3 ώρες την εβδομάδα φροντιστήριο ή/και ιδιαίτερα για τα μαθήματα του σχολείου, με το ποσοστό αυτό αυξάνεται σημαντικά με την ηλικία των εφήβων -12,6% των 11χρονων, 22,2% των 13χρονων και σχεδόν οι μισοί 15χρονοι (46,2%). Ποσοστό 44,4% απαντούν ότι κάνουν τουλάχιστον 3 ώρες την εβδομάδα φροντιστήριο ή/και ιδιαίτερα για την εκμάθηση ξένων γλωσσών. Σε αντίθεση με τα φροντιστήρια/ιδιαίτερα για τα μαθήματα του σχολείου, υψηλότερο ποσοστό 13χρονων (59,2%) και 11χρονων (41,6%) από ό,τι 15χρονων (32,3%) αναφέρουν ότι κάνουν τουλάχιστον 3 ώρες την εβδομάδα φροντιστήριο ή/και ιδιαίτερα για εκμάθηση ξένων γλωσσών. Τέλος, ποσοστό 12,6% απαντούν ότι κάνουν τουλάχιστον 3 ώρες την εβδομάδα καλλιτεχνικές δραστηριότητες, τα κορίτσια σε υπερδιπλάσιο ποσοστό (17,2%) από τα αγόρια (8,0%) και χωρίς σημαντικές διαφορές μεταξύ των 3 ηλικιών.

Υποστήριξη από συμμαθητές και δασκάλους/καθηγητές

  • Το 2018 μόνον τρεις στους 10 εφήβους (29,2%) απαντούν ότι νιώθουν υποστήριξη από τους συμμαθητές τους, σε σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό τα κορίτσια (25,6%) συγκριτικά με τα αγόρια (32,9%). Κατά τη μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο και ακολούθως στο Λύκειο φαίνεται ότι η υποστήριξη που νιώθουν οι έφηβοι από τους συμμαθητές τους μειώνεται: από 37,8% στην ηλικία των 11, σε 27,5% στην ηλικία των 13 και 22,9% στην ηλικία των 15 ετών. Διαχρονικά, από το 1998 στο 2006 το ποσοστό εφήβων που νιώθουν υποστήριξη από τους συμμαθητές τους μειώνεται σημαντικά από 44,5% σε 32,3% και έκτοτε παραμένει σε σταθερά επίπεδα.
  • Το 2018 μόνο δύο στους 5 εφήβους (39,6%) απαντούν ότι νιώθουν υποστήριξη από τους δασκάλους/καθηγητές, σε παρόμοιο ποσοστό αγόρια (41,3%) και κορίτσια (37,9%). Κατά τη μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο και ακολούθως στο Λύκειο φαίνεται ότι η υποστήριξη που νιώθουν οι έφηβοι από τους εκπαιδευτικούς μειώνεται: από 60,9% στην ηλικία των 11 ετών, σε 34,4% στην ηλικία των 13 και 24,9% στην ηλικία των 15 ετών. Διαχρονικά από το 2010 στο 2018 καταγράφονται αυξομειώσεις στο ποσοστό των εφήβων που νιώθουν υποστήριξη από τους δασκάλους/καθηγητές τους.
  • Σε χαμηλότερο ποσοστό απαντούν ότι νιώθουν αποδεκτοί από τους συμμαθητές του, οι έφηβοι χαμηλότερου οικονομικού επιπέδου, συγκριτικά με τους συνομηλίκους τους μεσαίου και ανώτερου οικονομικού επιπέδου. Επιπλέον, με την αύξηση του οικονομικού επιπέδου των εφήβων-μαθητών φαίνεται να αυξάνεται και η υποστήριξη που απαντούν ότι λαμβάνουν από τους δασκάλους/καθηγητές τους.

Δημοσιοποιημένο υλικό σχετικά με την έρευνα HBSC/WHO

 

2018

Δελτία Τύπου
Τεύχη Αποτελεσμάτων

 

2014

 

2010

  1. Εξαρτησιογόνες ουσίες στην εφηβεία
  2. Η οικογένειια των εφήβων
  3. Διατροφή, φυσιική δραστηριιότητα καιι σωματιικό βάρος
    στους εφήβους
  4. Η ψυχοκοινωνική υγεία των εφήβων
  5. Οι έφηβοι και το σχολείο
  6. Ο ελεύθερος χρόνος των εφήβων
  7. Φιλικές σχέσεις και επικοινωνία στους εφήβους
  8. Χρήση Η/Υ καιι ίντερνετ από τους εφήβους
  9. Έφηβοι και βία
  10. Η παχυσαρκία στους εφήβους
  11. Οι έφηβοι στην Ελλάδα σε σύγκριση με τους συνομηλίκους
    τους στις χώρες της έρευνας HBSC