Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ – 02/11/2020 (σελ. 14)
Της Αγγέλας Καστρινάκη, Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης
Με πρόσωπο κοκκινισμένο, μάτια τρομαγμένα και κάτω νεύοντας, ο Πρύτανης περιμένει να περάσει η μπόρα. Τα χέρια του μόλις που ακουμπούν το σχοινί – τη θηλιά – που του έχουν περάσει γύρω απ’ τον λαιμό, απαλά και προσεκτικά μονάχα αγγίζει την ταμπέλα της ατίμωσής του. Καμιά προσπάθεια δεν κάνει να απαλλαγεί από τα χέρια που τον κρατάνε, ένα στο μπράτσο κι ένα στον ώμο πλάι στον λαιμό. Οποιαδήποτε αντίδραση –φοβάται – θα έχει τρισχειρότερα αποτελέσματα. Ποιος ξέρει αν δεν πέρασε απ’ το ταραγμένο μυαλό του η αποτρόπαια μοίρα του συναδέλφου του, του γάλλου καθηγητή που μας στοιχειώνει αυτές τις μέρες. Εμένα πάντως θα μου περνούσε.
Ο Πρύτανης δεν ανέφερε αρχικά στην κατάθεσή του τη σκηνή με το κρέμασμα της ταμπέλας από τον τράχηλό του. Ντράπηκε; Δεν θέλησε να «προκαλέσει»; Φοβάται νέα αντίποινα; Η απόλυτη ντροπή όμως ανήκει σε αυτούς που έφεραν έναν άνθρωπο στη θέση να ντρέπεται. Η απόλυτη ντροπή ανήκει σε εκείνους που χαίρονται επειδή έφεραν έναν άνθρωπο στη θέση να ντρέπεται, σε εκείνους που φωτογραφίζουν και ηδονίζονται με την κατίσχυσή τους επί ενός ανθρώπου που φοβάται. Θα φοβόμουν κι εγώ και εσείς. Η ντροπή ανήκει στους θρασύδειλους που ήσυχα ήσυχα φόρεσαν την ταμπέλα της ατίμωσης, σίγουροι για την ατιμωρησία τους. Που κάθονται ήρεμα και αυτάρεσκα με τις κουκούλες και τα γαντάκια τους και, ασκώντας ελάχιστη πίεση, βάζουν κάτω έναν θεσμό και τον εξευτελίζουν. Η ντροπή δεν ανήκει στον Πρύτανη.
Η ντροπή όμως θα ανήκει σε όλους εμάς εάν δεν αντιδράσουμε. Εχω παραστεί σε πολλές Συγκλήτους, σε αλλεπάλληλες πρυτανείες, όπου μια μικρή αυτάρεσκη μειοψηφία (όμορφα κορίτσια και καλοσχηματισμένα αγόρια που τρελαίνονται να ακούν τη φωνή τους) καταφτάνει στην αρχή της συνεδρίασης και απαιτεί να υπαγορεύσει τις αποφάσεις του οργάνου. Οι πρυτάνεις συνομιλούν μαζί τους, έστω και για ένα ορισμένο διάστημα, και υφίστανται τις λοιδορίες και τις προσβολές τους, προσπαθώντας να κρατήσουν την ψυχραιμία τους. Δεν πρέπει, φευ, να τα ερεθίζουμε τα παιδιά – άλλωστε δεν είναι λίγοι όσοι μπορεί να ταχθούν στο πλευρό τους.
Ας σταματήσουμε λοιπόν να τους ανεχόμαστε. Αυτή η καρικατουρίστικη ουρά της Μεταπολίτευσης ήρθε η στιγμή πλέον να συναντήσει την πλήρη της απαξίωση. Τα τρομαγμένα μάτια του Πρύτανη που κάτω νεύουν ας ορίσουν το σημείο μηδέν της ανοχής μας. Το σχοινί που κρέμασαν στον λαιμό του ας γίνει το σχοινί με το οποίο θα κρεμάσουμε την ψευτιά του τάχα προοδευτισμού τους. Η δημοκρατική πολιτεία ας βρει επιτέλους τον τρόπο να αδειάσει κάθε κατάληψη και να σβήσει κάθε φαινόμενο βίας. Κι εμείς ας αδειάσουμε τον νου μας από κάθε κεκτημένη συμπάθεια και από κάθε παλιά μας προκατάληψη υπέρ των εξεγερμένων νιάτων – αυτοί εδώ δεν είναι παρά απλοί τραμπούκοι.
Τα Πανεπιστήμια ανασαίνουν με την ελευθερία του λόγου, με την ελευθερία της έρευνας, με την ελευθερία της διακίνησης των ιδεών. Κι η ελευθερία αυτή – ας μάθουν οι «αλληλέγγυοι» των καταλήψεων – δεν αποκεφαλίζεται.
