To παρακάτω απόσπασμα είναι από την τελευταία Εσωτερική Αξιολόγηση Τμήματος του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος (ΔΙΠΑΕ) και περιγράφει προβλήματα που επικρατούν σήμερα στην συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνικών Πανεπιστήμιών. Η Έκθεση γράφει τα εξής για τα αρνητικά σημεία του Τμήματος:
• Οι κτιριακές υποδομές είναι οριακά επαρκείς, με τα κυριότερα προβλήματα να εστιάζονται στην έλλειψη αιθουσών διδασκαλίας μεγάλης χωρητικότητας ή αμφιθεάτρου και την έλλειψη αξιοπρεπών χώρων γραφείων προσωπικού. Η έλλειψη αιθουσών συνεπάγεται προβλήματα στην εφαρμογή του προγράμματος διδασκαλίας, αφού προκύπτει η ανάγκη δημιουργίας πολλαπλών τμημάτων διδασκαλίας θεωριών και ασκήσεων πράξης, με άμεσο επακόλουθο την επιβάρυνση του ωραρίου διδασκαλίας του προσωπικού. Για τη βελτίωση της κατάστασης θα πρέπει να παραχωρηθεί από τη Σχολή ή το Ίδρυμα η χρήση επιπλέον κατάλληλων χώρων. (Κατά το τρέχον έτος, το πρόβλημα δεν ήταν εμφανές λόγω πραγματοοίησης εξ’αποστάσεως εκπαίδευσης).
• Οι περιορισμοί και οι χρονικές καθυστερήσεις στην πρόσληψη έκτακτου εκπαιδευτικού προσωπικού δημιουργεί προβλήματα κάλυψης των αναγκών διδασκαλίας, όχι μόνο ποσοτικά αλλά και λόγω ύπαρξης εξειδικευμένων ή βοηθητικών αντικειμένων για τα οποία δεν υπάρχει μέλος ΔΕΠ με αντίστοιχη εξειδίκευση. Κατά τη σταδιακή μετάβαση στο πανεπιστημιακό πρόγραμμα σπουδών, δημιουργούνται νέες ανάγκες, για τις οποίες παρά το σχεδιασμό και την προσπάθεια των μελών ΔΕΠ, θα υπάρχει εξάρτηση από τις προσλήψεις υποτρόφων (ή άλλου τύπου έκτακτων διδασκόντων).
• Το μικρό ποσοστό παρακολούθησης των θεωρητικών μαθημάτων από τους φοιτητές θεωρείται αρνητικό στοιχείο και καταβάλλονται από τους διδάσκοντες προσπάθειες για την αύξησή του. Η χρήση των εξ’αποστάσεως μέσων διευκόλυνε τη συμμετοχή των φοιτητών και ενίσχυσε το ποσοστό παρακολούθησης σε όλα τα μαθήματα. Επομένως, εξετάζονται τρόποι αξιοποίησης των μέσων αυτών και μετά το πέρας της πανδημίας, ώστε να ενθαρυνθουν οι φοιτητές να συμμετέχουν στη διδασκαλία των μαθημάτων.
• Ο εξοπλισμός των εργαστηρίων Η/Υ είναι εν μέρει επαρκής για τα περισσότερα εργαστήρια, υπάρχουν όμως εργαστήρια με ιδιαίτερα παλαιό εξοπλισμό που παρουσιάζουν συχνές βλάβες. Ειδικότερα, ένα εργαστήριο διαθέτει Η/Υ ηλικίας περί της 20-ετίας και είναι απαραίτητη η άμεση αντικατάστασή τους.
Οι κίνδυνοι που διαπιστώνονται είναι:
Το γεγονός ότι το μόνιμο προσωπικό δεν επαρκεί για την πλήρη κάλυψη των διδακτικών αναγκών, δημιουργεί εξάρτηση από την πρόσληψη συνεργατών/υποτρόφων. Η διαδικασία αυτή δεν είναι πάντα ομαλή και κατά κανόνα παρατηρούνται καθυστερήσεις, με αποτέλεσμα τη μη ομαλή διεξαγωγή των μαθημάτων (π.χ. καθυστερημένη εκκίνηση κάποιων μαθημάτων και αναπληρώσεις με χρονική πίεση). Εκτός από τις άμεσες συνέπειες στην ποιότητα του διδακτικού έργου, τα προβλήματα αυτά δημιουργούν αρνητική εικόνα στους φοιτητές σχετικά με το κύρος του Τμήματος και του ιδρύματος γενικότερα.
Η υποστελέχωση της γραμματείας, της τεχνικής υπηρεσίας και του κέντρου δικτύου επηρεάζουν αρνητικά τη λειτουργία του Τμήματος και επιπλέον επιβαρύνουν το διδακτικό προσωπικό με επιπλέον φόρτο, που τους αποσπά από το διδακτικό, ερευνητικό και διοικητικό τους έργο. Π.χ. συμβαίνει συχνά ο καθηγητής του μαθήματος να αναλαμβάνει την επισκευή Η/Υ, να μεταφέρει έπιπλα, να αναζητά την ηλεκτρική ασφάλεια που έπεσε και διέκοψε τη λειτουργία του εργαστηρίου, να επιδιορθώνει την ιστοσελίδα που έπεσε, κ.ά. Τα προβλήματα μη επαρκών χώρων διδασκαλίας και σχετικά προβλήματα με τη θέρμανση και την καθαριότητα, ενισχύουν την τάση μερίδας των φοιτητών να μην παρακολουθούν τα θεωρητικά μαθήματα και να εμφανίζονται μόνο στις εξετάσεις. Έτσι υποβαθμίζεται η ποιότητα της εκπαίδευσης και υπάρχει ο κίνδυνος να μετατραπεί το Τμήμα σε «εξεταστικό κέντρο». Το πρόβλημα αυτό απασχολεί σοβαρά το Τμήμα και η επίλυσή του είναι μεταξύ των άμεσων προτεραιοτήτων.
Στα παραπάνω προβλήματα να προσθέσω:
τον πολύ μεγάλο αριθμό φοιτητών ανά καθηγητή (η χειρότερη στην Ευρώπη)
τον μεγάλο αριθμό μαθημάτων για τη λήψη πτυχίου.
τους μεγάλους χρόνους για τη λήψη πτυχίου.
την μη σύνδεση των προγραμμάτων σπουδών με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Τα προβλήματα μη επαρκών χώρων διδασκαλίας και σχετικά προβλήματα με τη θέρμανση και την καθαριότητα, ενισχύουν την τάση μερίδας των φοιτητών να μην παρακολουθούν τα θεωρητικά μαθήματα και να εμφανίζονται μόνο στις εξετάσεις.
Καλοδήμος Δημήτρης Πτυχιούχος Φυσικού Αθήνας, πρώην υπεύθυνος ΣΕΠ σε ΓΡΑΣΕΠ, ΚΕΣΥΠ και ΚΕΣΥ Φθιώτιδας. Διαχειριστής sites: sep4u.gr, ΔΔΕ Φθ/δας, ΠΔΕ Στερεάς |